ެޮއޮގަސްޓު 22، 2023: އައްޑޫ، ހުޅުދޫގެ ބަދަރުމަތީގައި ރިޔާސީ އިންތިހާބު ކެމްޕެއިންނަށް ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުގެ ދިދަތައް ދަމާފައި (ދައުރު ފޮޓޯ/ މުޒައްޔިން ނާޒިމް)
ޕީޕީއެމް އުވާލިޔަސް ނަމާއި ކުލަ އެހެން ބަޔަކަށް ބޭނުން ނުކުރެެވޭ ގޮތަށް ގާނޫނު އިސްލާހު ކުރަނީ
އުވާލުމުގެ މަސައްކަތް ފަށާފައިވާ ޕީޕީއެމް އުވާލިޔަސް، އެ ޕާޓީގެ ނަމާއި ލޯގޯ އަދި ކުލަ ފަދަ ޕާޓީ ރަމްޒުކޮށްދޭ ކަހަލަ އެއްޗެހި އަލަށް އުފައްދާ ޕާޓީއަކަށް ވަކި މުއްދަތެއް ވަންދެން ބޭނުން ނުކުރެވޭ ގޮތަށް ސިޔާސީ ޕާޓީގެ ގާނޫނު އިސްލާހު ކުރަން އެ ބިލު ދިރާސާ މަޖިލީހުގެ މުޅި ކޮމިޓީން މިއަދު ނިންމައިފި އެވެ.
ވީ ކިހިނެއް؟ - އެގޮތަށް ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުގެ ގާނޫނަށް އިސްލާހު ގެންނަން ހުށަހެޅުއްވީ، އެ ގާނޫނަށް މިހާރު ހުށަހަޅާފައިވާ އިސްލާހު ދިރާސާކުރަން މިއަދު ބޭއްވި މުޅި މަޖިލީހުގެ ކޮމީޓަގައި ފަރެސްމާތޮޑާ ދާއިރާގެ ޕީއެންސީ މެންބަރު އަޝްރަފް ރަޝީދު އެވެ.
އެ އިސްލާހު ގާނޫނަށް ހުށަހެޅިއިރު ޕީޕީއެމް އުވާލުމުގެ މަސައްކަތް ވަނީ ފަށާފަ އެވެ. އަދި އެކަން ކުރަން ފަސޭހަކުރަން އެ ޕާޓީގެ އަސާސީ ގަވާއިދަށް ބަދަލު ގެންނަން ވެސް ވަނީ ނިންމާފަ އެވެ.
ތަފްސީލް - އެ ބިލަށް މުޅި މަޖިލިސް ކޮމިޓީގައި މިއަދު ވަނީ ދެ އިސްލާހެއް އިތުރުކޮށް، ފާސްކޮށްފަ އެވެ. އެ އިސްލާުތަކަކީ:
-
1-
ޕާޓީއެއް އުވާލި ނަމަވެސް އެ ޕާޓީގެ ނަމާއި ނިޝާނާއި ސިއްކަ އާއި ކުލަ ފަދަ ޕާޓީ ރަމްޒުކޮށްދޭ ތަކެތި ޕާޓީ އުވާލާތާ ފަސް އަހަރު ނުވާ ނަމަ ބޭނުން ނުކުރެވުން؛ އަޝްރަފްގެ އެ އިސްލާހަށް ތާއީދުކުރެއްވީ ހެންވޭރު އުތުރު ދާއިރާގެ ޕީއެންސީ މެންބަރު އަހްމަދު އައިފާން އަދި އެ އިސްލާހު ފާސްކުރީ ކޮމެޓީގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގެންނެވި 41 މެންބަރުންގެ އިއްތިފާގުން
-
2-
ފަސް އަހަރަކުން އެއް ފަހަރު ގައުމީ ބައްދަލުވުމެއް ނުބޭއްވިޔަސް ޕާޓީ އުވާނުލެވޭ ގޮތަށް ގާނޫނު ބަދަލުކުރަން ހުށަހެޅި އިސްލާހު؛ އެ އިސްލާހަށް ތާއީދުކުރެއްވީ ބާރަށު ދާއިރާގެ ޕީއެންސީ މެންބަރު އިބްރާހީމް ޝުޖާއު އަދި އެ އިސްލާހު ފާސްކުރީ ކޮމެޓީގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގެން ވޯޓު ދެއްވި 39 މެންބަރުންގެ އިއްތިފާގުން
އެ ދެ އިސްލާހާ އެކު ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުގެ ގާނޫނަށް ހުށަހަޅާފައިވާ ބިލު ވެސް މުޅި މަޖިލީހުގެ ކޮމެޓީން ވަނީ ފާސްކޮށްފަ އެވެ. އެ ބިލަށް ވޯޓު ދިން ގޮތް:
-
ބިލު ފާސްކުރަން ފެންނަ ކަމަށް ކޮމެޓީގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގެންނެވި 40 މެންބަރުން ވޯޓު ދެއްވި
-
ނުފެންނަ ކަމަށް އެއްވެސް މެންބަރަކު ވޯޓު ދެއްވާފައެއް ނުވޭ
މި އިސްލާހުތައް މަޖިލީހުން ފާސްކޮށްފި ނަމަ، ޕީޕީއެމް އުވާލި ނަމަވެސް އެ ޕާޓީގެ ނަމާއި ކުލަ އާއި ނިޝާން ޕީޕީއެމް އުވާލާތާ ފަސް އަހަރުވުމުން ނޫނީ އާ ޕާޓީއަކަށް ވެސް ބޭނުމެއް ނުކުރެވޭނެ އެވެ.
އެނގުން މުހިންމު - ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުގެ ގާނޫނަށް ހުށަހަޅާފައިވާ އިސްލާހުގައިވާ ގޮތުން ސިޔާސީ ޕާޓީއެއްގެ މެންބަރަކު ގާނޫނާ ހިލާފު ކަމެއް ކޮށްފި ނަމަ، އެ މީހަކު ޖޫރިމަނާ ކުރުމުގެ އިތުރުން، އެ މީހަކު ނިސްބަތްވާ ޕާޓީ 100،000ރ. އިން ޖޫރިމަނާ ކުރެވޭނެ އެވެ.
މިހާރު ވެސް އޮންނަ ގޮތުން ދެ ބާވަތެއްގެ ޖޫރިމަނާ އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަން (އީސީ)އަށް ކުރެވެ އެވެ. އެއީ:
-
ޕާޓީއެއްގެ މެންބަރުކަމަށް ގަވައިދާ ހިލާފަށް މީހެއްގެ ނަން ހުށަހަޅައިފި ނަމަ، އެކަން ކުރި ފަރާތެއް 5،000ރ. އާއި 10،000ރ.ގެ އަދަދަދުން ޖޫރިމަނާ ކުރުން
-
އެ ނޫން ހުރިހާ ކަމެއް ފިޔަވައި، ގާނޫނުގެ އެހެން މާއްދާއަކާ ހިލާފުވާ ފަރާތެއް 30،000ރ. އާއި 75،000ރ.އާ ދެމެދުގެ އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާ ކުރުން
ސަރުކާރުން ހުށަހެޅި އިސްލާހަކީ، ދެ ވަނަ ނަންބަރުގައި އޮތް 30،000ރ. އާއި 75،0000ރ.ގެ އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާ ކުުރުމުގެ އިތުރުން، "އެ އަމަލެއް ހިންގި ފަރާތެއް ނިސްބަތްވާ ޕާޓީއެއް 100،000ރ. އިން ޖޫރިމަނާ" ކުރެވޭ ގޮތަށް ހެދުމަށެވެ.
މި އިސްލާހުން، ޕާޓީގެ މެންބަރު ކުރާ ގާނޫނާ ހިލާފު ކޮންމެ ކަމެއްގައި ޕާޓީތަކަށް ބޮޑެތި ޖޫރިމަނާ އައުމުގެ ފުރުސަތު އޮންނާނެ އެވެ. ގާނޫނުގައި މިހާރު ވެސް ބައެއް މާއްދާތަކުގައި ބަޔާން ކުރާ ވަކިވަކި ކަންކަމާ ހިލާފުވެގެން 5،000ރ. އާއި 50،000ރ.ގެ އަދަދަކުން ޕާޓީތައް ޖޫރިމަނާ ކުރެވޭ ގޮތަށް އެ މާއްދާތަކުގައި ވެސް ބަޔާންކޮށްފައިވެ އެވެ.
މި ބިލުގައި ދެން އޮތީ، ޕާޓީގެ ޕްރައިމަރީގައި ވާދަކުރުމަށް ފަހު އިންތިހާބުތަކުގައި ވާދަކުރާ ކެންޑިޑޭޓުންގެ ކެންޑިޑަސީ އިލެކްޝަން ކޮމިޝަނަށް ބާތިލުކުރެވޭ ގޮތަށް ކުރީގެ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ ސަރުކާރުގައި ޑިސެމްބަރު 2016ގައި ގެނައި އިސްލާހު އުވާލުމެވެ. އެގޮތުން، އޭރު ގެނައި ގާނޫނުގެ 10 ވަނަ މާއްދާގައި ބުނެފައި ވަނީ:
-
(ހ) ސިޔާސީ ޕާޓީއެއްގައި ރަޖިސްޓްރީކޮށްފައިވާ މެންބަރު، ގާނޫނުއަސާސީން ނުވަތަ ގާނޫނަކުން ބާރު ލިބިގެން ބާއްވާ އެއްވެސް އިންތިހާބެއްގައި ސިޔާސީ ޕާޓީގެ ޓިކެޓް ހޯދުމަށް އެ ޕާޓީގެ ޕްރައިމަރީގައި ވާދަކޮށްފައިވާ މެންބަރަކު، އެ އިންތިހާބެއްގައި އެހެން އެއްވެސް ހައިސިއްޔަތަކުން ވާދަކޮށްގެން ނުވާނެ
-
(ށ) އެގޮތަށް ޕްރައިމަރީއެއްގައި ވާދަކޮށްފައިވާ މެންބަރަކު، އެ އިންތިހާބުގައި އެހެން އެއްވެސް ހައިސިއްޔަތަކުން ކެންޑިޑޭޓެއްގެ ގޮތުގައި ކުރިމަތިލުމަށް އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަނަށް ހުށަހަޅައިފި ނަމަ، އެ ކޮމިޝަނުން އެ މީހެއްގެ ކެންޑިޑެސީ ބާތިލު ކުރަން ވާނެ
ފާހަގަކޮށްލެވޭ ކަމެއް - 3،000 މެމްބަރުން ހަމަވާ ކުދި ޕާޓީތަކަށާއި އިންތިިހާބުތަކުގައި ލިބޭ ނަތީޖާއަށް ބަލާ ޕާޓީތަކަށް ފައިސާ ދޭ ގޮތަށް މި ބިލުގައި ހިމަނަން އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަނުން އެޓާނީ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހަށް ފޮނުވި އެވެ. ނަމަވެސް ޕާޓީތަކަށް ފައިސާ ދޭނެ ގޮތް ބަދަލުކުރުމުގެ އެއްވެސް އިސްލާހެއް މި ބިލްގައި ހިމަނާފައެއް ނުވެ އެވެ.
ކޮމެންޓް (2)
ތެފައާސާ.
އާދަނު