ގޭންގުތަކުގެ ބާރުކަނޑުވާލުމަށް ވަރުގަަދަ ބިލެއް އެކުލަވާލައިފި

ރާއްޖޭގައި ބޮޑުވެފައިވާ ގޭންގު ކުށްތައް ހުއްޓުވުމަށް، ގޭންގުތަކުގެ ބާރު ކެނޑޭ ގޮތަށް ބިލެއް އެކުލަވާލައިފި އެވެ.

ވީ ކިހިނެއް؟- ހޯމްލޭންޑް މިނިސްްޓްރީން އެކުލަވާލި މި ބިލް، ފުލުހުންނާ ގުޅިގެން މިހާރު ވަނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ހުށައަޅަން އެޓާނީ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހަށް ފޮނުވާފަ އެވެ.

'ގޭންގު ކުށްތައް ހުއްޓުވުމުގެ ގާނޫނު'ގެ ނަމުގައި މިހާރު ޑްރާފްޓްކޮށްފައިވާ މި ބިލުގައި ގިނަ ކަންތައްތަކެއް ވަނީ ހިމަނާފަ އެވެ. އެގޮތުން ގޭންގެއް ކަމަށް ކަނޑައަޅާނެ މިންގަނޑުތަކާއި އެފަދަ ގުރޫޕުތަކުން ހިންގާ ކުށްތަކުން ހޯދާ މުދަލާއި ފައިސާ ދައުލަތަށް ނަގާނެ ގޮތާއި ގޭންގު ކުށްތަކުގެ އަދަބު ފަދަ ގިނަ ކަންކަން ހިމެނެ އެވެ.

މި ބިލްގައިވާ އެންމެ މުހިއްމު އެއް މާއްދާއަކީ، ގޭންގު މެމްބަރެއް ކަމަށް ކަނޑައެޅޭ މީހުންނަށް ދައުލަތުގެ ވަޒީފާ ނުދިނުމާއި އިންތިހާބީ މަގާމުތަކުން ވަކިކުރުމާއި މަގާމުތަަކަށް ކުރިމަތިނުލެވުމެވެ. ގޭންގު މެމްބަރެއް ކަމަށް ކަނޑައަޅަނީ، ބިލުގައިވާ ގޮތުން، ގާނޫނުގެ ދަށުން އެކުލަވާލާ ހާއްސަ ކޮމިޓީއަކުންނެވެ.

އެ މާއްދާތަކުގައިވާ ގޮތުން:

މި ބިލްގައި ވަނީ ގޭންގެއް ނުވަތަ ގޭންގު މެމްބަރެއް ނުވަތަ ގޭންގު ލީޑަރެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާނެ ސިފަތައް ވެސް ހިމަނާފަ އެވެ. ގޭންގެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅަނީ، މި ބިލުގައިވާ ގޮތުން، ވަކި ކުލަބަކަށް ނުވަތަ ޖަމިއްޔާ/ޖަމާއަތަަކަށް ނުވަތަ ވަކި ސަރަހައްދެއްގައި ދިރިއުޅޭ ނޫނީ ގިނަ ވަގުތު ހޭދަކުރާ ބަޔަކު ކުރި އަމަލެއްކަން ދެއްކުމުގެ ގޮތުންނެވެ. 

އެކަަކަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ނިސްބަތްވާ ވަކި ޖަމިއްޔާއެއް ނުވަތަ ގުރޫޕެއްގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މީހުންނަކީ ޖިނާއީ ކުށުގެ ތުހުމަތު ކުރެވިގެން ހައްޔަރުކޮށްފައިވާ ކަމުގެ ރެކޯޑު، ނުވަތަ ކަމާ ގުޅޭ ރިޕޯޓެއް އޮންނަ ބައެއް ކަމުގައި ވާ ނަމަވެސް ގޭންގެއް ކަމަށް ކަނޑައެޅޭނެ ކަމަށް ބިލުގައި އޮވެ އެވެ. އޭގެ އިތުރުން:

މި ބިލުގައި، ގޭންގުތައް ހުއްޓުވުމަށް ފުލުހުންނަށް ވެސް ގިނަ ބާރުތަކެއް ދީފައިވެ އެވެ. އެގޮތުން:

ގޭންގު ކުށްތަކަށް ދޭ އަދަބު ވެސް މި ބިލުގައިވާ ގޮތުން ހަރުކައްޓެވެ. މީގައިވާ ގޮތުން، ގޭންގަކަށް ނިސްބަތްވާ ނިޝާނެއް ނުވަތަ ލޯގޯއެއް ތަނެއްގައި ކުރެހުމަކީ ވެސް ކުށެކެވެ. އޭގެ އަދަބަކީ 6-18 މަސް ދުވަހަށް ޖަލަށްލުމެވެ.

ގޭންގަކަށް ނިސްބަތްވާ ނަމެއް ނުވަތަ ލޯގޯއެއް، ގޭންގު މީހެއް ނުވަަތަ އެ ގޭންގަށް ނިސްބަތްވާ ފަރާތެއްގެ މަސްލަހަތު ހިމެނޭ ގޮތަށް ރަޖިސްޓްރީކޮށްދީފައިވާކަން އެނގިއްޖެ ނަމަ، އެއް މަސް ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެ އުވާލަން ޖެހޭނެ އެވެ. އެ ފަދަ ކުށެއް ކޮށްފި ނަމަ 8-10 އަހަރުގެ ޖަލު ހުުކުމެއް ވެސް އާދެ އެވެ.

ގާނޫނުގެ ދަށުން ގޭންގެއް ކަމަށް ނުވަތަ ގޭންގު މެމްބަރެއް ކަމަށް ކަނޑައަޅާ ހިސާބުން އެ ބަޔަކަށް މާލީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދީފި ނަމަ، 500،000 ރުފިޔާ އާއި 1 މިލިއަން ރުފިޔާއިން ޖޫރިމަނާ ކުރެވެ އެވެ. މި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދީފައިވަނީ، ގާނޫނީ ޝަހުސެއް މެދުވެރިކޮށް ނަމަ 5 މިލިޔަނާއި 10 މިލިއަން ރުފިޔާގެ އަދަދަކަށް ޖޫރިމަނާ ކުރެވެ އެވެ. އަދި ޖޫރިމަނާ ނުދައްކައިފި ނަމަ، ގިނަ އަހަރުތަކަކަށް އެ ފަރާތެއްގެ ބޭންކު އެކައުންޓު ހިފެހެއްޓުމުގެ ބާރު ވެސް ގާނޫނުން ލިބިދެ އެވެ.

ގޭންގު ހަދައިގެން ކުށެއް ކޮށްފި ނަމަ، ފަސް އަހަރާއި ހަތް އަހަރުގެ މުއްދަތަކަށް ޖަލަށްލުން ވެސް މި ބިލުގައި އޮވެ އެވެ.