ބަސްތަ؟ ބަގީތަ؟ ވިލިމާލެ ރައްޔިތުންގެ ހިޔާލު ތަފާތު

މާލޭގެ ހަލަބޮލިކަމުން ދުރުވެލަން، ފަސް މިނެޓްގެ ފެރީ ދަތުރަކަށް ފަހު މި އާދެވުނީ ކައިރީގައި އޮތް ހިތް ފަސޭހަ ވިލިމާލެއަށެވެ.

"ބޮލަށް ފަސޭހަވެއްޖޭ. ހީވީ ބޮލުން ބޮޑު އެއްޗެއް ނެއްޓިގެން ދިޔަހެން،" އަހަންނާ އެކު ދަތުރުކުރި 'ދައުރު'ގެ ވީޑިއޯގްރާފަރު ކައިރީގައި ބުނެވުނެވެ.

އަހަރެމެން ވިލިމާލެއަށް މިއައީ މި ހިތްހަމަޖެހުމާއި ހިތްފަސޭހަކަމަށް ބަދަލެއް އަންނަވަރުގެ ކަމެއް ދެ އިދާރާއަކުން ނިންމާފައިވާތީވެ އެކަމުގައި މި ރަރު ރައްޔިތުންގެ ހިޔާލު ހުރި ނެތް ގޮތް ބެލުމުގެ ބޭނުމުގަ އެވެ.

ސަރުކާރު ހިއްސާވާ އެމްޓީސީސީން މިދިޔަ ބުދަދުވަހު ކުއްލި ގޮތަކަށް އިއުލާންކުރީ މިތަނުގައި ބެޓެރީ ބަހުގެ ހިދުމަތް ދޭން ނިންމާފައިވާ ކަމަށެވެ. އެ ކުންފުނިން ތައްޔާރުވަމުން އަންނަނީ މިއަދު އެ ހިދުމަތް ފެށުމަށެވެ. އޭގެ ކުރިން މާލެ ސިޓީ ކައުންސިލުން ވަނީ ބަގީ ހިދުމަތް ވިލިމާލޭގައި ދޭން ނިންމައިފަ އެވެ. ޓްރާންސްޕޯޓް މިނިސްޓްރީން މިިދިޔަ ސެޕްޓެމްބަރު މަހު ދިން ހުއްދައާ އެކު ބަގީގެ ހިދުމަތަށް ކައުންސިލް އަންނަނީ ތައްޔާރުވަމުންނެވެ. ކައުންސިލުން ބުނާ ގޮތުން އަންނަ މަހު ކުރީކޮޅު ބަގީ ދުއްވަން ފަށާނެ އެވެ.

މި މައްސަލަގަނޑުގެ ތެރޭގައި ދެ އިދާރާ ކޯޅުމެއްގައި އޮތް އިރު، ވިލިމާލެ ރައްޔިތުން ބޭނުންވަނީ ކޮން ގޮތެއް ހެއްޔެވެ؟ އެ ރައްޔިތުންނަށް އެންމެ ފަސޭހަ ގޮތަކީ ކޮބާ ހެއްޔެވެ؟

މި އަވަށުގެ ބައެއް މީހުންނާ ވާހަކަ ދައްކާލުމުން ލިބުނީ މަސްހުނި ހިޔާލުތަކެކެވެ؛ ބައެއް މީހުންނަށް ބެޓެރި ބަސް ރަނގަޅެވެ. އެކަމަކު ދިމާވި ގިނަ މީހުން ބޭނުންވަނީ ބަގީގެ ހިދުމަތް ދިނުމަށެވެ.

"ބަސް މި ހުންނަނީ ބެދިފައި. ބަގީގައި އިންނާނީ ދެ ފަރާތުން ވެސް ވައި ލިބޭ ގޮަތަށް. ވައި ބޭނުން ވާނެ ދައްތަމެން ކަހަަލަ މުސްކުޅިން،" ފެރީން ފޭބި އުމުރުން 55 އަހަރުގެ އައިމިނަތު ދީދީ ބުންޏެވެ.

ވިލިމާލެއަކީ ކުޑަކުޑަ ރަށަކަށް ވުމުން، އޭނާ ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި  މިތަނަށް އެހާ ގިނަ ބަގީއެއް ވެސް ބޭނުމެއް ނުވާނެ އެވެ. 

"ބަސް ދުއްވަން ފަށައިފިއްޔާ ކުޑަކުދިންނަށް ވެސް އުނދަގޫވާނެ. އެކަމަކު ބަގީ ނުވާނެ އެހެންނެއް،" ބައިސްކަލެއްގައި އިން މުހައްމަދު އަރީފް ބުންޏެވެ.

ވިލިމާލޭގައި މޫދު ބުޅާ ނަމުގައި ހިންގަމުން އަންނަ މަޝްހޫރު ޑައިވް ސެންޓަރުގެ ވެރިޔާ ޒޫނާ ނަސީމަކީ ތިމާވެއްޓަށް ވަރަށް ލޯބިކުރާ މީހެކެވެ. އެހެންކަމުން ސުވާލެއް ކުރުމުގެ ކުރިން ވެސް އޭނާޢަށް ރަނގަޅުވާނީ ބަގީކަން ލަފާކުރެވުނެވެ. 

"ބަސް ތަންކޮޅެއް ބޮޑުވެފައި، އެއީ ސިޓީ ތަންތަނުގައި ބޭނުން ކުރާ އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައި ފެންނަނީ،" ޒޫނާ ބުންޏެވެ.

"ބަގީއަކީ ވިލިމާލެ ފަދަ ތިމާވެއްޓާ ރަށްޓެހި މާހައުލުތަކުގައި ބޭނުންކުރަން ރަނގަޅު އެއްޗެއް."

އެކަމަކު ޖެޓީ ސަރަހައްދުގައި ސެކިއުރިޓީ ގާޑެއްގެ ވަޒީފާގައި ހުރި މުހައްމަދު ވަހީދު އާދަމް ބޭނުންވަނީ ބަހުގެ ހިދުމަތެވެ. އޭނާ ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި ބަގީގެ ހިދުމަތަށް ވިލިމާލޭގައި ރަނގަޅަކަށް ނުދެވޭނެ އެވެ.

"ބްރިޖުގެ މަސައްކަތް ވެސް ކުރިއަށް ދާތީވެ، އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެންމެ ރަނގަޅީ ބަހުގެ ހިދުމަތް. އެއީ ސީދާ ޑައިރެކްޓްކޮށް މާލެ ދެވޭނެ،" މުހައްމަދު ބުންޏެވެ.

މި ދެ ހިދުމަތަށް ވެސް ކޮންމެވެސް އަގެއް ނަގާނެ އެވެ. އެހެންކަމުން ބައެއް މީހުން ބުނީ ބޭނުންވަނީ އޭގެތެރެއިން އެންމެ އަގުހެޔޮކަށް ހިދުމަތް ދެވޭނެ ބައެއް ކަމަށެވެ. 

ބައެއް މީހުން ބުނާ ގޮތުގައި ކުރިން ވެސް ބަގީގެ ހިދުމަތް ވިލިމާލޭގައި ފެށި އެވެ. ނަމަވެސް އެކަން ރަނގަޅަށް ކުރިއަކަށް ނުގެންދެވުނެވެ. އެހެންކަމުން ބަގީ ކަމުދާ މީހުންގެ ވެސް ޝަކުވާއަކީ، ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ވިލިމާލޭގައި އެއްގަމު ދަތުރު ފަތުރުުގެ ނިޒާމެއް ނެތުމެވެ. ޓެކްސީއަށް މަދު އުޅަނދުތަކަކަށް ހުއްދަ އޮވެ އެވެ. އެކަމަކު އެއީ އާންމު ދަތުރުތަކުގައި ބޭނުންކުރާ އެއްޗިއްސެއް ނޫނެވެ.

ވިލިމާލޭ ރައްޔިތުންގެ މައިގަނޑު ޝަކުވާއަކީ ނުހުއްޓި އެއްވެސް ހިދުމަތެއް ކުރިއަށް ގެންދެވިފައި ނެތުމެވެ.

"[އެއްގަމު ދަތުރުފަތުރުގެ] އެއްވެސް ހިދުމަތެއް މި ތަނުގައި ނުދެވޭ. ބަގީގެ ހިދުމަތް ފެށި އެކަމަކު ކުރިއަކަށް ނުދިޔަ. ބަގީ ވެސް، ބަސް ވިޔަސް ދުއްވާ އެއްޗެއް ވަރަށް މުހިންމު. ބަލި މީހަކު ގެންދަން ވިޔަސް ވަރަށް އުނދަގޫ،" ވިލިމާލޭގައި ދިރިއުޅެމުން އަންނަ އަގްލީމާ އިބްރާހިމް ،44، ބުންޏެވެ.

ބަގީގެ ހިދުމަތް ނުހުއްޓި ދެވޭނެ ކަމަކަށް ބައެއް މީހުން ގަބޫލެއްނުކުރެ އެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި ސަރުކާރުން ބަހުގެ ހިދުމަތް ދޭ ނަމަ ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި އެކަން ކުރެވޭނެ ކަމަށް އެމީހުން ދެކެ އެވެ.

"ބަގީއަކީ ހިދުމަތް މިހާތަނަށް ދެވިފައެއް ނެތް. އެއީ މާ ރަނގަޅު ކަމަށް ނުވާނެ. އެ ހިންގާ މީހުންނަށް ވެސް މާ ބޮޑު އިންކަމްއެއް ނުލިބޭ، މެއިންޓެނެންސް ބޮޑު އެއްޗެއް ބަގީއަކީ،" ކުރިން ވާހަކަދެއްކި މުހައްމަދު ވަހީދު ބުންޏެވެ.

ބައެއް މީހުންގެ ކަންބޮޑުވުމަކީ، މިފަދަ ނިންމުންތައް ނިންމާއިރު ރައްޔިތުންގެ މަޝްވަރާ ނުހޯދުމެވެ.

"މި ވެސް ރައްޔިތުންތަކެއް ދިރިއުޅޭ ރަށެއް. އަޅުގަނޑުމެންނާ އެއްވެސް ކޮންސަލްޓޭޝަނެއް ނެތި މިކަހަލަ ކަންތައް މި ކުރަނީ،" ވިލިމާލޭގައި ދިރިއުޅެމުން އަންނަ އައިމިނަތު ޝޫޒާ ބުންޏެވެ.

"ކިހިނެއްތޯ ރައްޔިތުންނަށް ފެންނަނީ، އެންމެ ފަސޭހަ ގޮތަކީ ކޮބައިތޯ ނުބަލާ [ނިންމުން ނިންމާފައި] އިއުލާންކުރާތަން މި ފެންނަނީ."

އޭނާ ބުނީ ހުކުރުދުވަހު [މިއަދު] ބަހުގެ ހިދުމަތް ފަށާކަން ވެސް އޭނާއަށް ނޭނގޭ ކަމަށެވެ.

ސިޓީ ކައުންސިލުން ބުނާ ގޮތުން ބަހުގެ ހިދުމަތް ދޭން ސަރުކާރުން ނިންމީ ކައުންސިލްގެ ބަހެއް ނެތި އެވެ. އެއީ ވެރިކަން ކުރާ މައި ޕާޓީ އެމްޑީޕީން އުފަންކުރި ކަމަށް ބުނާ ލާމަރުކަޒީ ނިޒާމާ ވެސް ހިލާފު ކަމެއް ކަމަށް ކައުންސިލުން ދެކެ އެވެ. 

މި ކޯޅުމުގެ ތެރެއިން ކުރިއަށް އޮތް ދުވަސްތަކުގައި ބަހާއި ބަގީގެ ހިދުމަތް އެކުއެކީގައި ދިނުމުގެ ފުރުސަތު އެބަ އޮތެވެ. ނަމަވެސް ވިލިމާލެއިން ދިމާވި ގިނަ މީހުން ބުނާ ގޮތުގައި ދެ ވައްތަރުގެ ދެ އުޅަނދެއް ވިލިމާލޭގައި ދުއްވާކަށް ބޭނުމެއް ނުވެ އެވެ. 

"ދެ ހިދުމަތް އެއްފަހަރާ ގެންދަން ދަތިވާނެ. މިއީ މާ ބޮޑު އާބާދީއެއް އޮތް ތަނެއް ނޫން،" މުހައްމަދު ވަހީދު ބުންޏެވެ.

"ވަރަށް ބޮޑު އުނދަގުލަކަށް ވާނީ އޭރަށް. ކޮންމެވެސް އެއް ހިދުމަތެއް ދޭން ވާނީ. މިއީ، ތިޔަ ބުނާހާ ބޮޑު ތަނެއް ނޫން،" އަގްލީމާ ބުންޏެވެ.

ފާތުމަތު ޝިއުނާ ،35،ގެ ހިޔާލު ވެސް ހުރީ ހަމަ އެކަހަލަ ގޮތަކަށެވެ. ނަމަވެސް ދެ ހިދުމަތް އެކީގައި ފަށާއިރު "ޑިމާންޑް އޮތް ވަރެއް" ބެލިދާނެ ކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ. އެތަނުން ރަނގަޅަކީ ކޮން ހިދުމަތެއްކަން އެނގޭ ހިސާބުން ދެން ދުއްވަން ވާނީ ގިނަ މީހުން ބޭނުންކުރާ އެއްޗެއް ކަމަށް އޭނާ ދެކެ އެވެ.

ވިލިމާލެއަކީ ހިނގާބިނގާވެ އުޅޭ އަވަށެއްގެ ގޮތުގައި ހަދާފައި އޮތް ތަނެކެވެ. އެހެންކަމުން މިތަނުގައި ބަހާއި ބަގީ އުޅަނދުތަކުން މަގުތައް ފުރޭކަށް ރައްޔިތުން ބޭނުމެއް ނުވެ އެވެ. ޒޫނާގެ ކަންބޮޑުވުން އޮތީ އެ ހިސާބުގަ އެވެ.

"[މާލެ ކައިރިން] ވިލިނގިލި ހަމައެކަނި ރަށްފުށުގެ މާހައުލު އޮތް ރަށަކީ. އެހެންވީމާ މި ރަށް މި ގޮތުގައި އޮތަދެމާއޭ" އޭނާ ބުންޏެވެ.