ފެންނަނީ ބޮއިގެން އެ އެނބުރޭ ޒުވާނުން، ނުފެންނަނީ ދައުލަތުގެ ބާރު

ގާތްގަނޑަކަށް 25 ވަރަކަށް އަހަރުގެ އެ އަންހެން ޒުވާނާ ހިނގަމުން ވެސް އައީ ފާޑަކަށެވެ. ދެން އެ ކުޑަ ގޯޅީގެ އެއް ކަނަށް ދުއްވައިގަތެވެ. ނެގީ އެއްލާލައިފައި އޮތް ޕްލާސްޓިކް ކުޑަ ފުޅިއެކެވެ. ފައިން ސައްޕެއް ޖަހާ ގޮތަށް އޭގައި ޖަހާ ވިހެލި އެވެ. ދެން އަނެއްކާ ކުރިއަށް ދުއްވައިގަނެ، ބޯޅައެއްގައި ޖަހާހެން، ހުސް ފައި ހޫރާލި އެވެ. ކުޑަކުޑަ ފިހާރައެއްގެ ބޭރުގައި ބަހައްޓާފައި ހުރި އާފަލުތަކަކުން އާ ފަލެއް ނަގައި، އޭގައި ވެސް އުޅުނީ ސައްޕެއް ޖަހާށެވެ. އާފަލުގައި ފައިން ލައްވާނުލައި، ބިންމައްޗަށް ވެއްޓުމާ އެކު، ނަގާ އެ ފިހާރައާ ދިމާއަށް ހޫރާލި އެވެ. ގޯޅީގެ އެއް ފަޅިން އަނެއް ފަޅިއަށް ދުވަަމުން، ފުންމަފުންމައިގެން އަރަމުން ގޮސް، ލޯމަތިން ގެއްލިއްޖެ އެވެ.

އެ ހުރިހާ މަންޒަރެއް ފެނުނު އިރު، އަޅުގަނޑާއި އެހެން ބައެއް މީހުން ތިބީ އެ ގޯޅިގަނޑާ ގުޅިފައި އޮތް މައި މަގުގެ ޓްރެފިކް ހުއްޓި، ތާށިވެފަ އެވެ. އަޅުގަނޑު ކައިރީގައި ސައިކަލެއްގައި އިން ޒުވާން ފިރިހެނަކު ބުނީ 'އެހެރީ ބޮއިގެން' ކަމަށާއި 'އެކުރެވެނީ ކީއްކަން އެ ކުއްޖާއަށް ނޭނގޭނެ' ކަމަށެވެ.

"އަންހެން ކުދިން ވެސް ހަލާކުވެ ހިނގައްޖެ. މިކަން ނެތޭ ހުއްޓޭކަށް،" އޭނާގެ ކަންބޮޑުވުން ހާމަކުރި އެވެ.

"ނުހުއްޓުވޭނެތާ، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ މެމްބަރުން ވެސް އެބަ އުޅެޔޯ ޑްރަގް ވިޔަފާރީގައި." އޭނާ ބުންޏެވެ.

އެހާ ހިސާބުން ޓްރެފިކްގެ ތާށިކަން ކެނޑި، އެންމެން ކުރިއަށް ދުއްވާލައިފި އެވެ.

އަންހެން ޒުވާނާގެ ހާލަތު ފެނުމުން ސައިކަލްގައި އޭނާ އިނީ، ޔަގީނުން ވެސް، ރުޅިއައިސްފަ އެވެ. މަސްތުވެގެން ހުރި ޒުވާނާ ދެކެއެއް ނޫނެވެ. ރާއްޖޭގެ މުޅި ނިޒާމާ މެދުގަ އެވެ. އޭނާ ގަބޫލުކުރަނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގައި ވެސް މަސްތުވާތަކެތީގެ ވިޔަފާރިއާ ގުޅިފައި ތިބި ބަޔަކު އުޅޭ ކަމަށެވެ. އެއީ ތުހުމަތެކެވެ. ނަމަވެސް އެފަދަ ވާހަކައެއް ރާއްޖޭގެ އެންމެ ބާރުގަދަ އެއް މުއައްސަސާއާ ބެހޭ ގޮތުން އާންމު މީހަކު ދެއްކުމަކީ ވެސް، ލަދުވެތި ކަމެކެވެ. އެކަމަކު ދެއްކޭނެތާ އެވެ. އެންމެންގެ ކުރިމަތީގައި ހަލާކުވެފައި އެ އޮތީ، އަދި ހަލާކުވަމުން އެދަނީ ޒުވާން ޖީލެކެވެ.

މި ނުރައްކާތެރި ގައުމީ ވަބާގެ އަސްލު މަންޒަރެއް ހަމައެކަނި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ ބޮލަށް ކަނޑާލައިގެން ނުފެންނާނެ އެވެ. އަސްލު މަންޒަރަކީ މަސްތުވާތަކެތީގެ ފައިސާ އާއި އޭގެ ނުފޫޒު މުޅި ދައުލަތުގެ ތެރެއަށް ވަދެފައި ވުމެވެ. މިއީ އާ ސަރުކާރު ވެރިކަމާ ހަވާލުވާން އުޅެނިކޮށް ޕޮލިސް ކޮމިޝަނަރުގެ މަގާމުން އިސްތިއުފާ ދެއްވުމުގެ އެއް ދުވަސް ކުރިން 'ދައުރު'އަށް ދެއްވި ހާއްސަ އިންޓަވިއުއެއްގައި ކުރީގެ ޕޮލިސް ކޮމިޝަނަރު މުހައްމަދު ހަމީދަށް، އަޅުގަނޑު ކުރި އެއް ސުވާލުގެ މައުލޫއު އެވެ.

ހަމީދުގެ ކޮމިޝަނަރުކަމުގައި މިދިއަ ހަތަރު ފަސް އަހަރު ފުލުހުން ވަނީ މަސްތުވާތަކެތީގެ ވަރަށް ބޮޑެތި އޮޕަރޭޝަންތައް ހިންގައިފަ އެވެ. އޭރުގެ ހޯމް މިނިސްޓަރު އިމްރާން އަބްދުﷲ، ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ ކެމްޕެއިން ތެރޭގައި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ވިދާޅުވި ގޮތުން ނަމަ، އެ އޮޕަރޭޝަންތަކުގައި އަތުލި މަސްތުވާތަކެތީގެ އަގު 2 ބިލިއަން ރުފިޔާއަށް ވުރެ މައްޗެވެ.

ހަމީދަށް ދެންެނެވި ސުވާލަކީ ދައުލަތުގެ މުޅި ނިޒާމް ކޮންޓްރޯލްކުރަން މަސްތުވާތަކެތީގެ ފައިސާ ވައްދާފައި ހުންނާނެ މިންވަރާ މެދު އޮތް ކަންބޮޑުވުމެވެ.

"ދައުލަތުގެ ތެރޭގައި ޑްރަގް ވިޔަފާރީގެ ތެރެއިން ހޯދާ ނަފާ، މާލީ ނަފާ ވަނުމަށް ވަރަށް ޖާގަ ބޮޑު،" ހަމީދު ވިދާޅުވި އެވެ.

އެއީ އެ ފައިސާއިން އެހެން ވިޔަފަރީތަކަށް އިންވެސްޓްކޮށް، އެއީ 'ސައްހަ' ފައިސާކަމަށް ހެދުމުގެ ފުރުސަތު އެހާމެ ބޮޑަށް އޮތުމެވެ. އެ އެނބުރޭ ފައިސާ ބޭނުންކޮށްގެން ދައުލަތުގެ އެކި މުއައްސަސާގެ މައްޗަށް ނުފޫޒު ފޯރުވުމަކީ، އޭގެ އެންމެ ނުރައްކާ ބޮޑު އެއް އުކުޅެވެ. މަސްތުވާތަކެތީގެ ބޮޑެތި މައްސަލަތަކުގައި ހިމެނޭ މީހުން ކުއްލިއަކަށް ބަންދުން ދޫކުރުމާއި ކުށް ސާބިތުނުވެ ސަލާމަތްވުން ފަދަ ކަންކަމަށް ނިޒާމުގެ ތެރެއިން ޖާގަ ހުޅުވުމުގެ ފަހަތުގައި ފައިސާގެ ނުފޫޒު އޮންނާނެ އެވެ.

އެކަމަކު މަސްތުވާތަކެތީގެ ނެޓްވޯކާއި ފުލުހުންނާ ގުޅުވައިގެން ދައްކާ ވާހަކަތައް ހަމީދު ދޮގުކުރެއްވި އެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި މަސްތުވާތަކެތީގެ ބޮޑެތި އޮޕަރޭޝަންތައް ކާމިޔާބުވަނީ އޭގެ ސިއްރު މައުލޫމާތު ފުލުހުންގެ ތެރޭގައި ހިފެހެއްޓޭތީ އެވެ. 

އަނެއްކޮޅުން އެފަދަ އޮޕަރޭޝަންތަކުގެ މައުލޫމާތު ލީކްނުވުމަކީ، ޑްރަގް ނެޓްވޯކާއި ވަކިވަކި ފުލުހުންނާ ގުޅުމެއް ނެތްކަމުގެ ދަލީލެއް ވެސް ނޫން މެ އެވެ. ކާމިޔާބުނުވާ ނުވަތަ ފާރަލައިގެން އުޅޭ ބަޔަކު އަތުނުވެ، ނުވަތަ ތަހުގީގީ މަރުހަލާގައި ހަދާ/ހެދޭ 'ގޯސްތައް' މިއީ ގަސްދުގައި ފުލުހުންގެ މަދު ބަޔަކު ނަމަވެސް، ބައިވެރިވުން އޮތް ކަމެއްތޯ، ސުވާލު ކުރެވިދާނެ އެވެ.

ހަމީދު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލަ ހައްލުނުވުމުގައި ފުލުހުންގެ މައްޗަށް ފޫކަނޑަނީ ވެސް މުޅި ނިޒާމް ހަރުދަނާނުވުމުންނެވެ. މިސާލަކަށް މި ރިޕޯޓް ފެށިއިރު ލިއުނު ޒުވާން އަންހެނާ ފަދަ މަގުމަތީގައި ގިނަވެގެން އުޅޭ އެފަދަ މީހުންނާ ގުޅިގެން ފުރަތަމަ ފޯނުކުރާނީ '119' ނުވަތަ '2111' އަށެވެ.

"އާންމުން ފުރަތަމަ ގުޅަނީކީއެއް ޕްރޮސިކިއުޓަ ޖެނެރަލް އޮފީހަކަށް ނޫން, ކޯޓަކަށް ނޫން. ފުލުހުންނަށް ގުޅަނީ. އެހެންވެ ފުލުހުންނަށް އެކަން ކުރެވޭ މިންވަރު ވަރަށް ފަސޭހައިން މިނަށް ޖާގަ ލިބެނީ އެންމެ ފުރަތަމަ އެޓެންޑްވާ ބަޔަކަށް ފުލުހުން ވާތީ،" ހަމީދު ވިދާޅުވި އެވެ.

ޕީޖީއަކީ މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލަތަކުގައި ހައްޔަރުކުރާ މީހުންނަށް ދައުވާ ކުރާ މުއައްސަސާ އެވެ. ޝަރުއީ ކޯޓުތަކަކީ އެމީހުންނަށް ހުކުމް އިއްވާ ނިޒާމެވެ. މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރާ މީހުންނަށް ފަރުވާދީ، އަލުން ރަނގަޅުކުރުމުގެ ޒިންމާ ވެސް ދައުލަތުން އުފުލަ އެވެ. ދެން އޮތީ އާންމު ރައްޔިތުންނެވެ. އެކަމަކު ތިމާގެ ދަރިއެއް ނުވަތަ ތިމާގެ މީހެއް ހައްޔަރުކޮށްފި ނަމަ އެ މީހަކު ސަލާމަތްކުރަން އަވަހަށް އުޅެންވީ އެވެ. ހަމީދުގެ ބަހުން ނަމަ "އެމީހަކަށް ފޯރުވެން އޮތް ނުފޫޒެއް ފޯރުވައިގެން" އޮންނަނީ ސަލާމަތްކުރުމެވެ.

ހަމީދު ގަބޫލުކުރައްވަނީ ދައުލަތެއްގެ ގޮތުގައި ހުރިހާ ފަރާތްތަކުން އެއް މިސްރާބަކަށް ދާ ނަމަ، މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލައަށް ރަނގަޅު ހައްލެއް ލިބޭނެ ކަމަށެވެ.

"ދައުލަތުގެ ތެރޭގައި މިހާރު ހިނގަމުން އަންނަ ގޮތް ވަރަށް ފުޅާކޮށް، ރިވިއުކުރަން [ޖެހޭ]. ހުރިހާ މުއައްސަސާއަކުން އެއް މަގަކަށް، އެއް މިސްރާބަކަށް [ގެންދަން]،" ހަމީދު ވިދާޅުވި އެވެ.

ވިސްނާލާށެވެ. މަދު އަހަރުތަކެއްގެ ތެރޭގައި އަތުލެވުނު މަސްތުވާތަކެތީގެ އަގު އެ އުޅެނީ 2 ބިލިއަން ރުފިޔާގަ އެވެ. އެހާ ބޮޑު ވިޔަފާރިއެއްގެ ނުފޫޒު ދައުލަތުގެ މުޅި ނިޒާމަށް ވަންނަން ދޫކޮށްލައިފި ނަމަ، ޒުވާނުންނަށް ސަލާމަތެއް ނެތެވެ. ވިޔަފާރިކުރާ މީހުން އުޅެނީ ހަމަޖެހިލައިގެންނެވެ. އެމީހުން މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުމެއް ނުކުރެ އެވެ. އެމީހުންނާއި އެ އެމީހުންގެ އާއިލާތައް ދިރިއުޅުމުގެ ހުރިހާ އުފަލެއް އެބަ ހޯދަ އެވެ.

ސަރުކާރު އާ ވެއްޖެ އެވެ. އެކަމަކު އާ ސަރުކާރަށް ދެ ހަފުތާ ވެގެންދިޔަ އިރު ވެސް ފުލުހުންގެ މުއައްސަސާއަށް ދާއިމީ ކޮމިޝަނަަރަކު އައްޔަން ކުރެވޭ ވަރެއް ނުވެ އެވެ. ހާވަހާވައިގެން ވެސް އުޅޭތަން ފެންނަނީ، ބޭނުންވާ މީހަކު ގެންނަން އޮންނަ ހުރަސް ނައްތާލެވޭތޯ އެވެ. ތަނުގައި ތިބި ރަނގަޅު މީހުންގެ މައްޗަށް، ކޮންމެެވެސް ސަބަބަކާ ހުރެ ކުރިން ބޭރުކޮށްފައި ހުރި މީހަކު/މީހުންތަކެއް ގެނައުމުގެ މަސައްކަތް އަދި ނުނިމެ އެވެ.

އެކަމަކު ހަމީދަށް އޮތް ޔަގީންކަމަކީ، ކޮންމެ ލީޑަޝިޕެއް އޮތަސް ފުލުހުންގެ ތެރޭގައި މިހާރު ކަންކަން ރޭވިފައި ހުރި ގޮތުން ވަކި މީހެއްގެ މައްސަލަ ނުފޮރުވޭނެ ކަމެވެ.

ޑްރަގް މައްސަލާގައި ފުލުހުންގެ އާ ލީޑަޝިޕުން ކުޅެން ޖެހޭ ރޯލާ މެދު ސުވާލު ދެންނެވުމުން ހަމީދު ވިދާޅުވީ "އަލަށް ވަޑައިގަންނަވާ ލީޑަޝިޕްގެ ބޭފުޅުން ވެސް މިކަން [ޑްރަގާ ދެކޮޅު މަސައްކަތް] ކުރައްވަން ޖެހޭނެ" ކަމަށެވެ. 

"އަޅުގަނޑު ގަބޫލުކުރަނީ މި މުއައްސަސާގެ ކަންކަން މިހާރު ތަރުތީބު ވެފައި ހުރި ގޮތަށް ބަލާއިރުގައި ޖާގަ ވަރަށް ކުޑަވާނޭ މިސާލަކަށް ލީޑަޝިޕްގައި އެ ހުންނަ ފަރާތަކުން ބޭނުންވީމާ މިވެނި މީހެއްގެ މައްސަލައެއް އޮއްބާލަން, މިވެނި މީހެއްގެ މައްސަލަ އެހެން ގޮތަކުން ގެންދަން އެމީހަކަށް ފައިދާއެއް ހޯދައިދޭން،" ހަމީދު ވިދާޅުވި އެވެ.

"ޖާގަ އޮވެދާނެ. އެހެން ނަމަވެސް ޖާގަ ހަނިވާނެ. މި މުއައްސަސާގައި ރައްޔިތުންގެ މަސްލަހަތަށް ނޫނީ ގައުމަށް އެންމެ ބޮޑު ގެއްލުންކުރުވަނިވި ކަންކަމާ ގުޅޭ މައްސަލަތައް ބަލަން ތިބޭ ފަރާތްތަކުގެ ކިބާގައި އެ ނަޒާހަތްތެރިކަން ވަރަށް ބޮޑަށް ގާއިމްކުރިން މިދިއަ ފަސް އަހަރުގެ ތެރޭގައި."

މަސްތުގެ ނުރައްކަލުން ގައުމު ރައްކާތެރިކުރުމުގެ ޒިންމާ އާ ސަރުކާރުން ވަރަށް ފުޅާކޮށް ކުރިއަށް ގެންދަން ޖެހޭނެ އެވެ. އެކަން ކުރެވޭކަން ރައްޔިތުންނަށް ދައްކައިދޭން ވެސް ޖެހޭނެ އެވެ. ބުއްދި ފިލާފައިވާ ހާލުގައި މަގުމަތީގައި އެނބުރޭ ޒުވާނުން ހަލާކުވުމުގެ އަސްލަކީ މަސްތުވާތަކެތީގެ ވިޔަފާރި އެވެ. ފުރަތަމަ ފުނޑާލަން ޖެހެނީ އެ ވިިޔަފާރި އެވެ.