އެލް ނީނޯއާ އެކު ފުޅަދޫގެ ރީތި މުރަކަ ބަގީޗާއަށް ގާ ހުދުވުމުގެ މައްސަލަ ކުރިމަތިވެއްޖެ

މި އަހަރުގެ އެލް ނީނޯގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑުގެ ފިނިހޫނުމިން މައްޗަށް ގޮސް، ރާއްޖޭގެ މަޝްހޫރު އެކި ފަރުތަކުން ގާ ހުދުވާން ފަށައިފި އެވެ.

ވީ ކިހިނެއް؟ - ކަނޑުފަޅުތަކުގެ ދިރުންތަކާ ބެހޭ މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދޭ 'މެރިން ޖާނަލް މޯލްޑިވްސް' އިން އިއްޔެ ބުނީ ރާއްޖޭގެ އެކި ސަރަހައްދުތަކުން ގާ ހުދުވުމުގެ ރިޕޯޓުތައް ލިބެމުންދާ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން:

ފުޅަދޫގެ މުރަކަ ބަގީޗާގެ އިތުރުން ވެސް، ރާއްޖޭގެ ފަރުތަކުން ވެސް ގާ ހުދުވުމުގެ އަލާމާތްތައް ފެންނަން ފަށާފައިވާ ކަމަށް އެކި ހިސާބުތަކަށް ޑައިވްކޮށް، ސްނޯކަލް ކުރާ ފަރާތްތަކުން ބުނެ އެވެ.

ތަފްސީލް - މުރަކަ ހުދުވާން އާއްމުކޮށް ދިމާވަނީ ލޮނުގަނޑު ވަކި މިންވަރަކަށް ވުރެ ހޫނުވެ މުރަކައަށް ކާނާ ހޯދައިދޭ އަލްގީ ކަމަށްވާ ޒޫޒަންތަލީ މުރަކައިން ބޭރުކޮށްލާ ހިސާބުންނެވެ. މިގޮތަށް ޒޫޒަންތަލީ މުރަކައިން ބޭރުވެ، މާ ގިނަ އިރު ވެއްޖެ ނަމަ، މުރަކަތައް މަރުވުމުގެ ފުރުސަތު ވަރަށް ބޮޑެވެ.

ގާ ހުދުވުމުގެ އަލާމާތް ފެންނަ ކަމުގައިވާ ނަމަ، އެޅިދާނެ ބައެއް ފިޔަވަޅުތައް މެރިން ޖާނަލް މޯލްޑިވްސް އިން ވަނީ ފާހަގަކޮށްފަ އެވެ. އެގޮތުން:

ގާ ހުދުވުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑު ދުވަސްވަރެއްގައި ފަރުގެ މާހައުލަށް ބުރަ ކުޑުކުރުމަކީ މުރަކަތައް މަރުނުވެ އިއާދަވުމަށް އެޅޭ މުހިއްމު ފިޔަވަޅެކެވެ.

މުރަކަތަކުގެ ދިރުމަށް އެކަށީގެންވާ މިންވަރަށް މާހައުލުގެ ފިނިހޫނުމިން ދަށްވެއްޖެ ނަމަ، ހުދުވެފައިވާ މުރަކައިން ނުކުންނަ ޒޫޒަންތަލީ މުރަކައިގެ ތެރެއަށް އަލުން ވަދެ، މުރަކަ މަރުނުވެ ސަލާމަތްވާނެ އެވެ.

އެނގުން މުހިއްމު - އެލް ނީނޯ އަކީ މޫސުމީ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން ދުނިޔޭގެ ދެބައިހަމަ ކައިރީގައިވާ ކަނޑުތަކުގެ ފިނިހޫނުމިން އާދަޔާ ހިލާފަށް އުފުލުމެވެ. އެލް ނީނޯގެ ސަބަބުން:

މޫސުމީ ޕެޓާންތަކުގެ ސަބަބުން ކޮންމެ ތިން އަހަރާއި ފަސް އަހަރާ ދެމެދު އެލް ނީނޯއަކާއި ލާ ނީނާއެއް ކުރިމަތިވެ އެވެ. އެލް ނީނޯގައި ލޮނުގަނޑު ހޫނުވާ ގޮތަށް، މޫސުމީ ޕެޓާންތަކާއި ވައި ދައުރުވާ ގޮތުގެ ސަބަބުން ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު ފިނިވުމަށް ކިޔަނީ ލާ ނީނާ އެވެ.

ތިން އަހަރަށް ދެމިގެން ދިޔަ ލާ ނީނާ ނިމުމަކަށް އައިސް، އެލް ނީނޯގެ ހާލަތު ކުރިއަށް އޮތް މެއި މަހުގެ ތެރޭގައި ފެށޭނެ ކަމަށް ދުނިޔޭގެ މޫސުމާ ބެހޭ ޖަމިއްޔާ އިން ހާމަކޮށްފައިވެ އެވެ.

އެކަމުގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ ކަނޑުތަކުގެ ފިނިހޫނުމިން ކުރިއަށް އޮތް މަސްތަކުގައި ވަރަށް ބޮޑަށް މައްޗަށް ގޮސް، ގާހުދުވުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑު ކަމަށް މޯލްޑިވްސް މެރިން ރިސާޗު އިންސްޓިޓިއުޓުން ވަނީ މިދިޔަ މަހުގެ މެދުތެރޭގައި އިންޒާރު ދިނެވެ.

ފާހަގަކޮށްލެވޭ ކަމެއް - 1998 އަދި 2016ގައި ކުރިމަތިވި އެލް ނީނޯ ހާލަތާ ގުޅިގެން ރާއްޖޭގެ ބޮޑު ސަރަހައްދެއްގައި ގާ ހުދުވެ، ފަރުތައް މަރުވި އެވެ.

މި އަހަރުގެ އަންދާޒާތަކަށް ބަލާއިރު، މިހާރު ރާއްޖެ ސަރަހައްދުގައި ގާ ހުދުވުމުގެ އެލާޓު އޮތީ 'ވޮޗު' ލެވަލްގަ އެވެ. އޭޕްރިލް މެދުތެރެއިން ފެށިގެން އެލާޓް ލެވެލް އިތުރަށް މަތިވެ، ގާ ހުދުވުމުގެ ފުރުސަތު އިތުރަށް ބޮޑުވާނެ އެވެ.