އާސަންދަ: ބަޔަކު މަހުޖަނުންނަށް ހަދާލައިދޭ މެޝިނެއް

ހުރިހާ ދިވެހިންނަށް ހިލޭ ލިބޭ ގައުމީ ސިއްހީ އިންޝްއަރެންސް ނިޒާމް، އާސަންދައިގެ ހަރަދު އަހަރުން އަހަރަށް މައްޗަށް ދާތީ އެކަމުގެ  ކަންބޮޑުވުން ވަރަށް ބޮޑެވެ. އާސަންދަ ހަމަ މަގަށް އަޅުވައި އޯވަހޯލް ނުކުރާ ނަމަ އެއީ ދެމެހެއްޓެނިވި ނިޒާމަކަށް ނުވާނެ ކަމަށް ބުނެ މާލީ އިދާރާތަކުން އިންޒާރު ކުރަމުން ދާތާ އެތައް ދުވަހެކެވެ. ނަމަވެސް އެކަމަށް ކައިރި މުސްތަގުބަލެއްގައި ވެސް ހައްލެއް އަންނަ ތަނެއް ނުފެނެ އެވެ. މަންޒަރު ހުރީ މުޅިން އެއާ އިދިކޮޅަށެވެ. 

މިހާރު އޮތް ސުވާލަކީ އަހަރުން އަހަރަށް އާސަންދައިގެ ހަރަދުތައް ނުހިފެހެއްޓި މައްޗަށް ދާ ދިޔުން ކޮންޓްރޯލް ނުވެގެން މި އުޅެނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟ އެއީ މާ އުނދަގޫ ކަމަކަށް ވެގެން އުޅެނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟

 އާސަންދައިން އަހަރެއް ތެރޭ ކުރާ ހަރަދުތައް ހާވައި ބަލާއިރު ހީވެފައި އޮންނަ ގޮތާއި އަސްލު މަންޒަރު ވަރަށް ތަފާތެވެ. އާސަންދައިގެ ނިޒާމު އޮތީ އިސްރާފާއި ފަސާދައިގެ ތެރެއަށް ގެނބިފަ އެވެ. އެއީ ހުރިހާ ރައްޔިތުން ހިލޭ ލިބޭ ސިއްހީ އިންޝުއަރެންސް ނިޒާމުގެ ނުފެންނަ ފަޅި އެވެ. 

އާސަންދައިން ހަރަދުކުރި ބައިތައް (2022):

'ދައުރު'ން އެދިގެން އާސަންދައިން ފޯރުކޮށްދީފައިވާ ތަފާސްހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު 2022 ވަނަ އަހަރު އާސަންދައިން ކުރި ހަރަދުގެ ތެރެއިން ބިލިއަނެެއްހާ ރުފިޔާ ހަރަދުވެފައި ވަނީ ރާއްޖޭގައި ހުރި އަމިއްލަ ހޮސްޕިޓަލްތަކާއި ފާމަސީތަކަށެވެ. މިދިޔަ އަހަރު އަދި އެ އަދަދު މާ ބޮޑެވެ. އެކަމަކު ރާއްޖެއިން ބޭރު ހޮސްޕިޓަލްތަކުން ހޯދި ފަރުވާތަކަށް މުޅި އަހަރެއް ތެރޭ އެވްރެޖްކޮށް ހަރަދުވެފައި ހުންނަނީ 250 މިލިއަނެއްހާ ރުފިޔާ އެވެ. 

ރާއްޖޭގެ ހޮސްޕިޓަލްތަކަށް ކޮށްފައިވާ ހަރަދު (2022):

އާސަންދައިގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު ފާތުމަތު ޒީނިޔާ ސިފަކުރެއްވި ގޮތުގައި އާސަންދަ ވެފައި އޮންނަނީ ސިއްހީ ހިދުމަތް ދޭ ޕްރައިވެޓް ތަންތަން ހިންގައިދޭ ނުވަތަ އެ ވިޔަފާރީގެ ލައިފް ލައިނަށެވެ. މިހާރު ކްލިނިކެއް ހުޅުވުމުގެ ކުރިން ވެސް އާސަންދަ ހިދުމަތް ދޭ ސެންޓަރަކަށް އެތަން ހަދަން އޮންނަނީ އާސަންދައަށް ހުށަހެޅުން ލިބިފަ އެވެ. 

"ބައެއް ކުލިނިކްތައް ހުޅުވުމުގެ ކުރިން ވެސް އާސަންދަ ލިބޭ ސެންޓަރަކަށް ހެދުމުގެ ހުއްދައަށް އެދިފައި އޮންނަނީ. ސިއްހީ ހިދުމަތް ދޭ އަމިއްލަ ތަންތަން، އާސަންދައިން ދޭ ފައިސާގައި ހިންގާ ތަންތަނުގެ ގޮތުގައި ވެފައި މި އޮންނަނީ،" ރައްޔިތުން މަޖިލީހުގެ އެސްއޯއީ ކޮމިޓީގައި ޒީނިޔާ ވިދާޅުވެފައިވެ އެވެ. 

ރާއްޖޭގައި ޕްރައިވެޓް ހޮސްޕިޓަލެއް ހިންގާ ކުންފުންޏެއްގެ އިސް ވެރިއަކު ވެސް ޒީނިޔާގެ އެ ވާހަކަތަކަށް އެއްބަސްވެ އެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ އެހެން ވާން ޖެހޭ އެންމެ ބޮޑު ސަބަބަކީ ސަރުކާރުގެ މައި ހޮސްޕިޓަލް އައިޖީއެމްއެޗަކީ ރާއްޖޭގެ އާބާދީގެ އެންމެންނަށް ހިދުމަތް ދެވޭވަރުގެ ހޮސްޕިޓަލަކަށް ނުވާތީ އެވެ. އެހެންވެ، އާންމުންގެ ތެރެއިން ވަރަށް ބޮޑު ބަޔަކު ހިދުމަތް ހޯދުމުގައި އަމިއްލަ ހޮސްޕިޓަލްތަކަށް  ބަރޯސާވާން ޖެހުމަކީ ޕްރައިވެޓް ހޮސްޕިޓަލްތަކުން ވެސް އާސަންދަ ދޭން ޖެހޭ ސަބަބެއް ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. 

"ޕްރައިވެޓް ހޮސްޕިޓަލްތަކާ ނުލާ ހިއެއް ނުވޭ ރާއްޖޭގެ ސިއްހީ ސިނާއަތް މި އޮތް ގޮތުން ސަސްޓެއިން ކުރެވޭނެ ހެނެއް. އައިޖީއެމްއެޗުން އެެމްއާރުއައި ނަގަން އެބަ ނަގާ އެތައް މަހެއް. ބުރަކަށީގައި ރިއްސައިގަނެގެން ކެތްނުވާ މީހާއަށް ނުއެއް ހުރެވޭ އެހާ ދުވަހަކު. ޕްރައިވެޓް ތަންތަނުން އެބަވޭ އެންމެ ގިނަވެގެން ދެ ދުވަހުން،" ނަން ނުޖަހާ ގޮތަށް ވާހަކަ ދެއްކެވި އެބޭފުޅާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވީ ޕްރައިވެޓް ހޮސްޕިޓަލްތަކުން އާސަންދަ އެކީ ދުއްވާލުމަކީ މިހާރު ރާއްޖެ އޮތް ހާލަތުގައި ޕްރެކްޓިކަލް ކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެން ހަދައިފި ނަމަ އާސަންދައަކީ އޭގެ މަގުސަދު ހާސިލް ނުވާ ސްކީމަކަށް ވެދާނޭ ކަމަށް އޭނާ ގަބޫލުކުރައްވަ އެވެ.

"ޕްރައިވެޓް ހޮސްޕިޓަލްތަކުން ލިބޭ ވަރަށް ގިނަ ހިދުމަތްތައް އެބަހުރި އައިޖީއެމްއެޗުން ނުވެސް ލިބޭ. އެހެންވީމާ އައިޖީއެމްއެޗް ފުލް ފްލެޖްކޮށް ތަރައްގީ ނުކުރެވި ހިއެއް ނުވޭ އާސަންދަ ޕްރައިވެޓް ތަންތަނުން ދުއްވާލެވޭނެ ހެނެއް. ގައިމު ވެސް މި އޮތް ޑިމާންޑަށް ކޭޓާ ކުރަންޏާ އޭޑީކޭ، ޓްރީޓޮޕް ނުލާ އަދި އިތުރު ސަރުކާރުގެ ދެ ހޮސްޕިޓަލް މާލޭ ސަރަހައްދަށް ބޭނުންވާނެ،" އެ ބޭފުޅާ ވިދާޅުވި އެވެ. 

ޓްރީޓޮޕް ހޮސްޕިޓަލްގެ ސީއީއޯ އާދިލް މޫސާ ދެކެވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގައި އާސަންދަ ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ކުރިއަށް ގެންދަން އެ ނިޒާމަށް ބަދަލުތަކެއް ގެންނަން ޖެހެ އެވެ. އެކަން ކުުރުމަށް އޭނާ ހުށަހެޅުއްވާ ހިޔާލަކީ އާސަންދައިގެ ތެރެއަށް މިހާރަށް ވުރެ ބޮޑެތި ހިފެހެއްޓުންތަކެއް ގެނައުމެވެ.

އާދިލް ލަފާކުރައްވާ ގޮތުގައި އާސަންދައިގެ ހަރަދު ބޮޑުވާ އެއް ސަބަބަކީ އެއް ފަހަރު ޑޮކްޓަރަށް ދެއްކުމަށް ފަހު ސެކަންޑް އޮޕީނިއަންއަކަށް ވެސް އަނެއްކާ ޑޮކްޓަރަށް ދެއްކުމުން އެ ހަރަދުތައް ވެސް އާސަންދައިން ކަވަރު ކުރުމެވެ. އެކަން ނުވާނޭ ގޮތަށް އާސަންދައިގެ ނިޒާމު ބައްޓަން ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށް އޭނާ ގަބޫލުކުރައްވަ އެވެ.

"އައިޖީއެމްއެޗަށް ދައްކާފައި އަނެއްކާ ސެކަންޑް އޮޕީނިއަންއަކަށް ޓްރީޓޮޕްގައި އިންނަ ސްޕެޝަލިސްޓަށް އެބަ ދައްކާ. އެއް ކަމަކަށް ދެތިން ހަތަރު ތަނުން އެއް ސާވިސްތަކެއް އެބަ ހޯދާ. ބޭސް ވެސް ހަމަ އެގޮތަށް. އެހެންވީމާ، އެގޮތަށް ރިޕީޓް ހަރަދުތައް ނުވާނެ ގޮތެއް ހޯދަން ޖެހެނީ،" އާދިލް ވިދާޅުވި އެވެ. 

އޭނާ ފާހަގަކުރެއްވި ގޮތުގައި އާސަންދައިގެ އެންމެ ބޮޑު ހަރަދެއް ފާމަސީތަކަށް ދާއިރު އޭގެ ތެރޭގައި ކުރިން އާސަންދައިގެ ދަށުން ދޫކުރި ބޭސް ހުސްނުވަނީސް އަނެއްކާ ވެސް ޑޮކްޓަރަށް ދައްކައިގެން ހަމަ ރިޕީޓްކޮށް އެ ބޭސް ނެގުން ފަދަ ހަރަދުތައް ހިމެނޭނެ އެވެ. މިގޮތަށް ހުރި ލީކޭޖްތައް ހުއްޓުވިއްޖެ ނަމަ އާސަންދައިގެ ހަރަދު ކުޑަކުރެވޭނެ ކަމަށް އޭނާ ގަބޫލުކުރައްވަ އެވެ. 

އާސަންދައިގެ ތަފާސްހިސާބުތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި ހޮސްޕިޓަލްތަކާއި ކްލިނިކްތަކަށް ވުރެވެސް ބޮޑު އެއްޗެއް އާސަންދައިން ހަރަދު ވަނީ ފާމަސީތަކުން މީހުން ނަގާ ބޭހުގެ ހަރަދަށެވެ. އެގޮތުން އާސަންދައިގެ މުޅި ހަރަދުގެ %56 އަކީ ފާމަސީތަކަށް ކުރަން ޖެހޭ ހަރަދެވެ. އެގޮތުން 2022 ވަނަ އަހަރު އެކަނި ވެސް ފާމަސީތަކަށް 506.3 މިލިއަން ރުފިޔާ ދޫކޮށްފައިވެ އެވެ. 

ފާމަސީތަކަށް ކޮށްފައިވާ ހަރަދު (2022): 

ކޮންޓްރޯލްތަކެއް ގެންނަން ޖެހޭ ކަމަށް ޒީނިޔާ ވެސް ގަބޫލުކުރައްވަ އެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ އާބާދީގެ ނިސްބަތަށް ބަލައި އަދި ކްލިނިކްތަކުން ދޭ ހިދުމަތަށް ބަލާ އާސަންދައިގެ ހިދުމަތް ލިބޭ ސެންޓަރުތައް ވެސް ލިމިޓްކޮށްފައި ހުންނަން ޖެހޭ ކަމަށެވެ. އެއީ ފާމަސީތައް ވެސް ހިމެނޭ ގޮތުންނެވެ. 

"މިހާރު ވަކި ލިމިޓެއް ކެޕެއް ނޯވޭ. އާސަންދަ ލިބޭ ތަންތަނުގެ [ކްލިނިކް ފާމަސީތަކުގެ] ލިމިޓެއް ކަނޑައެޅިފައި އޮތުން މުހިންމު. މިވެނި އަދަދަކަށޭ ހިދުމަތަށް އެންރޯލް ކުރެވޭނީ އަހަރަކު،" އާސަންދައިގެ އެންމެ ފުރަތަމަ މުވައްޒަފު އަދި މިހާރުގެ އެމްޑީ ޒީނިޔާ ވިދާޅުވި އެވެ. 

އޭނާ އެއްބަސްވެ ވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގައި އެކަހަލަ ކޮންޓްރޯލްތަކެއް ނުގެނެސް އާސަންދަ ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ކުރިއަކަށް ނުގެންދެވޭނެ އެވެ. ވޯލްޑް ބޭންކާއި އައިއެމްއެފް ފަދަ މާލީ އިދާރާތަކުގެ ވެސް އާސަންދައިގެ ހަރަދުތަކާ މެދު އޮތީ ހަމަ އެ ކަންބޮޑުވުމެވެ.

އެ ކަންބޮޑުވުންތަކަށް ތަފާސްހިސާބުތަކުން ވެސް ބާރުދެ އެވެ. ތަފާސްހިސާބުތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި އަހަރުން އަހަރަށް އާސަންދައިގެ ހަރަދުތައް ދަނީ ބޮޑުވަމުންނެވެ. ބަޖެޓް ކުރާ ވަރަށް ވުރެ އެތައް ގުނައެއް އިތުރަށް ކޮންމެ އަހަރަކު އާސަންދައަށް ހަރަދު ކުރަން ޖެހެ އެވެ. އެގޮތުން: 

އަމިއްލަ ސިއްހީ ހިދުމަތް ދޭ ތަނެއްގެ އިސް ވެރިއަކު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އާސަންދައިން ބޭރުގެ ހޮސްޕިޓަލްތަކަށް ކުރާ ހަރަދުތަކުގައި ޗެކް އެންޑް ބެލެންސެއް ނޯވެ އެވެ.

އާާސަންދައިން ހިދުމަތް މިވަގުތު ލިބެނީ އިންޑިއާ އަދި ލަންކާގެ ވަކި ހޮސްޕިޓަލްތަކަކުންނެވެ. 

އޭނާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އެތަންތަނުން އާސަންދައަށް ބިލް ކުރާއިރު އަގު ބޮޑުކޮށްފައި ހުންނަނީ ކިތައް ޕަސެންޓްކަމެއް ވެސް ނޭނގެ އެވެ. އަދި ކޮންމެ ފަހަރަކު ބިލުގައި ޖަހާފައި ހުންނަ ހުރިހާ ހިދުމަތެއް ހޯދާކަން ވެސް އާސަންދައިން ކަށަވަރު ކުރެވޭނެ ގޮތެއް ނޯންނަ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

މީގެ އިތުރަށް ވެސް އިންޑިއާއިން ޒިޔާރަތްކުރާ ޑޮކްޓަރުން ނުވަތަ ވިސިޓިން ޑޮކްޓަރުންގެ ރެކޮމެންޑޭޝަންތަކަށް ވެސް އާސަންދަ ލިބުމަކީ ކަންބޮޑުވުމެއްގެ ގޮތުގައި އޭނާ ފާހަގަ ކުރެއްވި އެވެ.

"ރަނގަޅު އިންޑިއާގައި އަގު ކުޑަވެދާނެ ރާއްޖެއަށް ވުރެ. އެކަމަކު އެތަނުގައި ހުންނަ އަގު އިންފްލޭޓްކޮށްފައި ހުންނަ ނިސްބަތާއި މި އެއްޗިހި ނުއެއް ބެލޭ. ގިނަ ފަހަރަށް ހަމަ އެޕްރޫވްކޮށްލަނީ. އެކަމަކު ލޯކަލް ތަންތަނުން ބިލެއް ގޮސްފިއްޔާ ފަހަރަކު އެއްޗެއް މިހެން ބަލައިގެން ރިޖެކްޓް ވާނެ ބައިވަރެއް. ބޭރުގެ ހޮސްޕިޓަލްތަކުގެ ކަންކަން ނުބަލާ މިހާ ވަރަށް. ބޭރު ބިލްތައް އެޕްރޫވްކޮށްލާ ފަސޭހައިން. ދޯދިޔާކޮށް އޮންނަނީ އެކަން،" ބޭރުގެ ހޮސްޕިޓަލްތަކަށް ކުރާ ހަރަދުތަކަށް ލިމިޓެއް ގެންގުޅެން ޖެހޭކަން ފާހަގަކުރައްވާ އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އާސަންދައިގެ ހިސާބުތަކުން ފެންނަނީ ވެސް އެ މަންޒަރެވެ. އާސަންދައިން 2022 ވަނަ އަހަރު ރިޖެކްޓް ކުރި ބިލްތަކުގެ ޖުމްލަ އަދަދު 4.5 މިލިއަން ރުފިޔާއަށް އަރަ އެވެ. އޭގެ ތެރެއިން %100 ބިލަކީ ރާއްޖޭގެ ކްލިނިކްތަކާއި ފާމަސީތައް އަދި އޮޕްޓިކަލްތަކުން ފޮނުވި ބިލްތަކެވެ. ބޭރުގެ ހޮސްޕިޓަލެއްގެ ބިލެއް އެއްކޮށް ރިޖެކްޓް ކުރި ކަމަކަށް ނުދައްކަ އެވެ. 

އާސަންދައިން ބުނާ ގޮތުގައި ދެކޮޅު ޓިކެޓުގެ ހަރަދާ އެކު ވެސް ބޭރުގެ ހޮސްޕިޓަލްތަކަށް ބަލި މީހުން ފޮނުވައިގެން ބޭސްކޮށް ދިނުމުގެ ހަރަދު ރާއްޖޭގެ ހޮސްޕިޓަލްތަކުގެ ހަރަދަށް ވުރެ ކުޑަ އެވެ. އަދި ރާއްޖޭގެ ހޮސްޕިޓަލްތަކާ އަގުތައް ވަކި ވަރެއްގައި ހިފަހައްޓަން މަޝްވަރާ ކުރިއަސް އަގު ކުޑަކޮށްދޭން އެއްބަސް ނުވާ ކަމަށް އާސަންދައިން ބުނެ އެވެ.

އެހެންވެ ބޭރަށް މީހުން ފޮނުވައިގެން ބޭސް ކޮށްދިނުމަކީ އާސަންދައިން ކަންބޮޑުވާ ކަމެއްހެން ހިއެއް ނުވެ އެވެ. އާސަންދައިން ގަބޫލުކުރަނީ އާސަންދައިގެ ހަރަދު ބޮޑު ވަނީ ބޭރުން ބޭސް ކުރާތީ ނޫން ކަމަށެވެ. 

ސިއްހީ ދާއިރާގެ އެހެން ބޭފުޅަކު ނަން ނުޖަހާ ގޮތަށް ވިދާޅުވީ އާސަންދައިގެ އެ ވާހަކަ މުޅިން ރަނގަޅު ނޫން ކަމަށެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ ބައެއް އޮޕަރޭޝަން ފަދަ ބޮޑެތި އަގު ހުންނަ ހިދުމަތްތައް އާސަންދައާ އެކު އެއްބަސްވާ ވަކި އަގެއްގައި ކުރަން ޕެކޭޖް ހުށަހެޅިޔަސް ގިނަ ފަހަރަށް އާސަންދައިން އެ ޕެކޭޖްތައް އެޕްރޫވެއް ނުކުރެ އެވެ. ނޫނީ ރިވިއުގައި ހުންނަނީ ބަހައްޓައިފަ އެވެ.

އެއީ ގަސްތުގައި ބޭރުގެ ބައެއް ހޮސްޕިޓަލްތަކަށް މީހުން ފޮނުވަން މަގުފަހި ކުރަން އާސަންދައިގައި ތިބޭ ބަޔަކު ރާވައިގެން ކުރާ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި އޭނާ ތުހުމަތު ކުރެއްވި އެވެ.

"އާސަންދައިން އަމަލު ކުރާ ގޮތުން ހީވޭ އެ މީހުންގެ އިންޓެންޝަނަކީ ބޭރަށް ފޮނުވާލުމޭ ރާއްޖެއިން ފަރުވާ ލިބެން ހުއްޓަސް. އެހެންވެ ޕެކޭޖްތައް އެޕްރޫވް ނުކުރަނީ. ދެން ސިސްޓަމުން ދައްކާނީ އެއީ ރާއްޖެއިން ނުލިބޭ ހިދުމަތެއް ކަމަށް. ގާތްގަނޑަކަށް ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ފޮނުވާ %80 ކޭސް އަކީ މިތަނުން ލިބެން ހުރި ފަރުވާތައް،" މަސްލަހަތަށް ޓަކައި ނަން ނުޖަހާ ގޮތަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"މީގައި އެހެން ނާޖާއިޒު ކަންތައްތަކެއް މި އޮންނަނީ. ބޮޑަށް ހީވަނީ މަންފާތަކެއް ބަޔަކަށް ލިބެޔޭ މި ބޭރު ހޮސްޕިޓަލްތަކަށް މި ކުރާ ހަރަދުން. އެއީ އެ ހަރަދުތަކަކީ ބެލޭ ހަރަދުތަކެއް ނޫން. އެ ހަރަދުތައް ކުރެވެނީ ޒިންމާދާރު ގޮތުގައެއް ނޫން." 

ބޭރުގެ ހޮސްޕިޓަލްތަކަށް ކޮށްފައިވާ ހަރަދު (2022): 

އާސަންދައަކީ ހުރިހާ ރައްޔިތުންނަށް އޮތް ހިތްހަމަ ޖެހުމެއް ނަމަވެސް އެ ނިޒާމު މިހާރު ރާވައި ތަރުތީބުކޮށްފައި އޮތީ ވަކި ބަޔަކު މުއްސަނދިންނަށް ހަދައިދޭ ގޮތަށެވެ. އަދި އެ ނިޒާމުގައި ނާޖާއިޒު ކަންކަމަށް އޮތީ ދޮރުތައް ތަންމިނަށް ހުޅުވިފަ އެވެ. އެ ނިޒާމަށް ހިދުމަތްތައް އިތުރުކުރުމުގެ ކުރިން ވިސްނަންވީ އެ ނިޒާމު ހަރުދަނާ އުސޫލެއްގެ ތެރެއަށް ފެއްތުމަށެވެ. ނާޖާއިޒު ދޮރުތައް ބަންދުކުރުމަށެވެ. ނޫން ނަމަ އާސަންދައިގެ ތަކުލީފު ދައުލަތަށް ބޮޑުވެ އެއީ ނުއުފުލޭ ވަރު ބުރައަކަށް ވެދާނެ އެވެ. އޭރުން ދެން މުޅި އާސަންދަ ނިޒާމު އެއްކޮށް ހުއްޓޭނީ އެވެ. އެ ހިސާބަށް ނުދަނީސް ސަލާމަތްވާނެ ގޮތްތަކެއް ހޯދަން ޖެހެ އެވެ.