ނަހަލާލަށް ވިހެއުމަށް ފަހު ފިލި ބިދޭސީއެއްގެ ދަރިއަކަށް ރާއްޖޭގެ ރަށްވެހިކަން ދޭން ޖެންޑާ އިން ހުށަހެޅި މައްސަލަ ބަލައިނުގަތީ ރަނގަޅަށް: ހައި ކޯޓު

ނަހަލާލަށް ބަނޑުބޮޑުވުމުން ދިވެއްސަކާ ކައިވެނިކޮށް، ވިހެއުމަށް ފަހު، ރާއްޖެއަށް ކުއްޖާ ދޫކޮށްލާފައި ފިލި އިންޑޮނޭޝިއާގެ އަންހެނަކު ހޯދިފައިނުވާތީ، ޖެންޑާ މިނިސްޓްރީގެ ބެލުމުގެ ދަށުގައި ހުންނަތާ 11 އަހަރު ވެފައިވާ އެ ކުޑަކުއްޖާއަކީ ދިވެއްސެއްގެ ދަރިއެއް ކަމަށް ނިންމައިދީ، ރާއްޖޭގެ ރަށްވެއްސެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅައިދިނުމަށް ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ހުށަހެޅި މައްސަލަ ބަލައިނުގަންނަން ފެމިލީ ކޯޓުން ނިންމީ ރަނގަޅަށް ކަމަށް ހައި ކޯޓުން އިއްޔެ ހުކުމް ކޮށްފި އެވެ.

މައްސަލައިގެ ފެށުން - އިންޑޮނޭޝިޔާގެ އަންހެނަކު 9 ސެޕްޓެމްބަރު 2007ވަނަ ދުވަހު އައިޖީއެމްއެޗްގައި އަންހެން ކުއްޖަކު ވިހާފައިވެ އެވެ. ދައުލަތުން ހުށަހަޅާފައިވާ މައްސަލާގައި ވާގޮތުން:

ވީ ކިހިނެއް؟ - އިންޑޮނޭޝިއާގެ އެ އަންހެން މީހާ ފިލައިގެން ދިޔަ ފަހުން 2012 ވަނަ އަހަރާ ހަމަޔަށް އޭނާގެ ދަރިފުޅު ހުރީ ރާއްޖެ އިން އެ އަންހެންމީހާ ކައިވެނިކުރި ފިރިހެންމީހާގެ މަންމަ ކައިރީގަ އެވެ. ނަމަވެސް، ކުއްޖާ އިތުރަށް ބެލެހެއްޓެން ނެތް ކަމަށް ބުނެ، 28 ނޮވެމްބަރު 2012ގައި ޖެންޑާ މިނިސްޓްރީއަށް އެ އާއިލާގެ ފަރާތުން ޝަކުވާ ހުށަހަޅާފައިވެ އެވެ. އެ ޝަކުވާއާ ގުޅިގެން އެ މިނިސްޓްރީން ބެލިބެލުމުން، ކުއްޖާއަކީ ދިވެހި ފިރިހެންމީހާ އާއި އެ އާއިލާގެ އެއްވެސް ފަރާތަކާ ޝަރުއީ އަދި ގާނޫނީ ގޮތުން ގުޅުމެއް ހުރި ކުއްޖަކަށް ނުވާތީ ޖެންޑާގެ ބެލުމުގެ ދަށަށް ނަގާފައިވާ ކަމަށް ޖެންޑާ އިން ކޯޓުގައި ބުނެފައިވެ އެވެ.

އޭގެ ފަހުން:

ދައުލަތުން ހައި ކޯޓަށް ހުށަހެޅި މައްސަލަ - ނަސަބު ކަނޑައެޅުމުގެ މައްސަލަތަކަކީ ކޯޓަށް ބެލޭނެ ބާވަތުގެ މައްސަލަތަކެއް ނޫން ކަމަށް ނިންމައި އެ މައްސަލަ ބަލައިނުގަތުމުން ހައި ކޯޓުގައި ދައުލަތުން އިސްތިއުނާފް ކުރި މައްސަލާގައި ބުނެފައިވަނީ އެ މައްސަލައަކީ ނަސަބު ކަނޑައެޅުމަށް ހުށަހެޅި މައްސަލައެއް ނޫން ކަމަށާއި އެ މައްސަލަ ހުށަހެޅީ، އެ ކުއްޖާއަކީ ވަކި ގައުމަކަށް ނިސްބަތްވާ ކުއްޖެއްކަން އެނގެން ނެތުމުން، އުފަންދުވަހުގެ ދާއިމީ ސެޓްފިކެޓެއް ނުވަތަ ދިވެހި ރައްޔިތެއްކަން އަންގައިދޭ ކާޑު ފަދަ އެއްވެސް އެއްޗެއް ނުހެއްދި ގިނަ ހައްގުތަކަކުން މަހުރޫމު ވަމުންދާތީ، ރާއްޖޭގެ ގާނޫނުތަކުން އެ މައްސަލައަށް ހައްލެއް ލިބެން ނެތުމުން، ކޯޓުން ހައްލެއް ހޯދުމަށް ކަމަށެވެ.

މައްސަލާގައި ދައުލަތުން އެދިފައިވަނީ ގައުމަކަށް ނިސްބަތްނުވާ އަދި ދިވެއްސަކަށް ވެސް ނިސްބަތްނުވާ ކުއްޖަކަށް ދިވެހި ރައްޔިތުކަން ދިނުމަށް ކަމަށްވާއިރު، އެ ކުއްޖާއަކީ ދިވެހި ރައްޔިތެއްކަން ކަނޑައެޅެން އޮތީ ކުއްޖާއަކީ ދިވެއްސަކަށް އުފަން ދަރިއެއްކަން ކަނޑައެޅިގެން ކަމަށް ދައުލަތުން ބުނެފައިވެ އެވެ. އެހެންކަމުން ދައުލަތުން އެދިފައިވަނީ ދައުވާގައި ބަޔާންކުރާ ކުއްޖާއަކީ އެ ކުއްޖާގެ މަންމަ ކައިވެނިކުރި ދިވެހި ފިރިހެން މީހާއަށް އުފަން ދަރިއެއްކަން މަދަނީ މިންގަނޑުން ސާބިތުވާ ކަމަށް ކަނޑައަޅައިދިނުމަށެވެ.

ހައި ކޯޓުގެ ނިންމުން - ހައި ކޯޓުގައި މި މައްސަލަ ބެއްލެވި ތިން ފަނޑިޔާރުންގެ ތެރެއިން ދެ ފަނޑިޔާރުންގެ އަގުލަބިއްޔަތުން އިއްޔެ ހުކުމްކުރީ އެ މައްސަލައަކީ ފެމިލީ ކޯޓަށް ބެލުމުގެ އިހުތިސޯސް ލިބިގެންވާ މައްސަލައެއް ނޫން ކަމަށް ކަނޑައަޅައި މައްސަލަ ބަލައިނުގަންނަން ނިންމާފައިވަނީ ރަނގަޅަށް ކަމަށެވެ.

އަގުލަބިއްޔަތު ރައުޔު - މައްސަލަ ބެއްލެވި ބެންޗުގެ ރިޔާސަތުގައި އިންނެވި ފަނޑިޔާރު އަހްމަދު ސަލީމުގެ ރައުޔުގައި ވިދާޅުވީ، ފިރިހެނަކު، ވަކި ކުއްޖަކީ އޭނާގެ ޝަރުއީ ދަރިއަކު ކަމުގައި ޝަރީއަތް މެދުވެރިކޮށް ސާބިތުކުރަން ބޭނުންވެއްޖެ ހިނދެއްގައި އެފަދައިން ހުށަހަޅާ ދައުވާއަކީ އާއިލާއާ ބެހޭ ގާނޫނުގެ ތަރަހައިގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ނަސަބު ސާބިތުކުރުމާ ގުޅޭ ބާވަތުގެ ދައުވާއެއް ކަމަށެވެ.

ނަމަވެސް، ނަސަބު ސާބިތުކުރުމާ ގުޅޭ ބާވަތުގެ ދައުވާތައް ފެމިލީ ކޯޓަށް ބެލުމުގެ އިހުތިސޯސް ލިބިގެންވޭތޯ ބަލާއިރު އެ އިހުތިސޯސް އެ ކޯޓަށް ލިބިދީފައިނުވާ ކަމަށް ހުކުމުގައި ބުނެފައިވެ އެވެ. އަދި ދައުލަތުން އެދިފައިވަނީ ގައުމަކަށް ނިސްބަތްނުވާ އަދި ދިވެއްސަކަށް ވެސް ނިސްބަތްނުވާ ކުއްޖަކަށް ދިވެހި ރައްޔިތުކަން ދިނުމަށް ކަމަށްވާއިރު، ނަސަބު ސާބިތުކުރުމުގެ ހަމަތައް ބަޔާންކުރާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ އާއިލާއާބެހޭ ގާނޫނަށް ބަލާއިރު ވެސް، މި ކުއްޖާގެ ހާލަތުގައި ކަން ކުރާނެ ގޮތެއް ނެތް ކަމަށް ފަނޑިޔާރު ވިދާޅުވި އެވެ. 

ފަނޑިޔާރު ސަލީމް އިތުރަށް ވިދާޅުވިގޮތުގައި:

މި ރައުޔުއަށް ތާއީދުކުރެއްވި ފަނޑިޔާރު ނިޔާޒުގެ ރައުޔުގައި ވެސް ވިދާޅުވީ، ކައިވެނިކޮށްގެން ހުރި ފިރިހެނާއަށް ދަރިލެއްވުމުގައި އިސްލާމީ ޝަރީއަތުގައި އަދި އާއިލާއާބެހޭ ގާނޫނާއި އެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާފައިވާ ގަވާއިދުތަކުގައި ވެސް ވަކި ޝަރުތުތަކެއް ބަޔާންކުރާ ކަމަށެވެ.

އެގޮތުން ފަނޑިޔާރު ނިޔާޒު ވިދާޅުވީ:

"ޒިނޭ ކުރި މީހާއަށް ހުރީ އެކަމުގެ އަދަބެވެ. ދަރީގެ ނަސަބު ޒާނީއަށް ނިސްބަތް ނުކުރެވޭނެއެވެ. [އަންހެންމީހާ ކައިވެނިކުރި ދިވެހި ފިރިހެންމީހާ]ގެ މައްޗަށް ކުޑަކުއްޖާގެ ނަސަބު ނުލައްވާނެ ކަމަށް ދައުލަތަށް ގަބޫލު ކުރެވޭތީ، އެ ސުވާލު އުފަންކުރުމަށް ފަހު، އެހެން ދޮރަކުން ވަދެގެން [ދިވެހި ފިރިހެންމީހާއަކީ] ކުއްޖާގެ ބައްޕަ ކަމަށް ކަނޑައަޅަން މަސައްކަތް ކުރަމުންދަނީ ދައުލަތެވެ. މިއީ ހައިރާންވާންޖެހޭ ފަދަ ދެކޮޅު ދިމާނުވާ ކަމެކެވެ،" ނިޔާޒުގެ ރައުޔުގައި ވެ އެވެ.

ތަފާތުވި ރައުޔު - މި މައްސަލާގައި ތަފާތުވި ފަނޑިޔާރު ހުޒައިފާ މުހައްމަދުގެ ރައުޔުގައި ވިދާޅުވީ، އެކަމުގައި ގޮތެއް ކަނޑަނޭޅި އޮތުމަކީ ކުޑަކުއްޖެއްގެ ހައްގުތައް ގެއްލިގެންދާ ކަމަކަށް ވާއިރު އެކަމަށް ރިއާޔަތްކޮށް އެ މައްސަލައަކީ ކޯޓަށް ބެލިދާނެ މައްސަލައެއްތޯ ނިންމަން ވަކާލާތު ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ދޭން ޖެހޭ ކަމަށް ގަބޫލުކުރައްވާ ކަމަށެވެ.

ހުޒައިފާ ވިދާޅުވީ: