ބީއެމްއެލްއަށް ބޭނުންވަނީ ދިވެހި ސީއީއޯއެއްތަ؟

ބޭންކު އޮފް މޯލްޑިވްސްއިން "މާލީ ބަގާވާތެއް" ކުރަން އުޅުނު ކަމަށް ސަރުކާރުން ތުހުމަތުކޮށް، ފުލުހުން މައްސަލަ ތަހުގީގު ކުރަމުން ދަނިކޮށް އެ ބޭންކުގެ ސީއީއޯ އަދި މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރުގެ މަގާމުގައި ހުންނެވި ކާލް ސްޓުމްކަ ވަނީ އިސްތިއުފާ ދެއްވައިފަ އެވެ. އެހެންވެ، އެ މަގާމަށް އާ މީހަކު ހޯދަންް ބޭންކުން ވަނީ އިއުލާނު ކޮށްފަ އެވެ.

ބޭންކުގެ ސީއީއޯގެ މަގާމަށް ކުރިމަތިލާ މީހެއްގެ ހުންނަން ޖެހޭ ޝަރުތުތަކަކީ:

ބީއެމްއެލްގައި ސަރުކާރާއި ސަރުކާރު ހިއްސާވާ ކުންފުނިތައް އަދި އިދާރާތައް ހިމެނޭ ގޮތުން ސަރުކާރުގެ %66.27 ހިއްސާ އޮވެ އެވެ. ބާކީ %33.73 ހިއްސާދާރުންނަކީ އާންމުންނެވެ. 

ސަރުކާރާއި ރައްޔިތުން ހިއްސާވާ ދިވެހިންގެ ބޭންކުގެ އެންމެ އިސްވެރިޔަކަށް ފާއިތުވެދިޔަ ތަނުގައި ދާއިމީކޮށް އައްޔަނުކޮށްފައި ތިބީ ރާއްޖެއިން ބޭރު މީހުންނެވެ. އެ މަގާމު ހުސްވާ ވަގުތުތަކުގައި ދިވެހިން އެ ޒިންމާ އަދާކޮށްފައި އެބަހުއްޓެވެ. މިވަގުތު ވެސް ސީއީއޯގެ މަގާމު ވަގުތީގޮތުން އަދާކުރައްވަނީ ދިވެއްސެކެވެ.

ބީއެމްއެލްގެ މައްޗަށް ސަރުކާރުން މާލީ ބަގާވާތެއްގެ ތުހުމަތު ފެންމަތިކުރި އިރު، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ނައިބު ރައީސް އަހުމަދު ނާޒިމް ވަނީ ބީއެމްއެލްގެ އިސް މަގާމުތަކަށް ދިވެހިން އައްޔަނު ކުރުމުގެ މުހިއްމުކަން ފާހަގަ ކުރައްވައިފަ އެވެ.

މިފަހުން ކުންފުނިތަކުގެ ގާނޫނަށް ގެނައި އިސްލާހުގެ ބިލަށް ބަހުސް ކުރައްވަަމުން ނާޒިމް ވިދާޅުވީ، ބީއެމްއެލްގެ ރުފިޔާ ޑެބިޓު ކާޑުތަކުން ބޭރު ފައިސާގެ މުއާމަލާތްތައް ނުކުރެވޭ ގޮތަށް ބަދަލު ގެނައިއިރު، އެ ބޭންކުގެ މުހިއްމު އިސް މަގާމުތަކުގައި ތިއްބެވި ބޭފުޅުން ރާއްޖޭގައި ނެތް ކަމަށެވެ.

"އޭގެ ތެރޭގައި އޮޕަރޭޝަންސް ޑިރެކްޓަރެއް ނެތް. ކްރެޑިޓް ކޮންޓްރޯލް މެނޭޖަރެއް ނެތް. އަދި ރިސްކު މެނޭޖަރެއް ވެސް ނެތް. މިއީ ރާއްޖެއިން ބޭރުގެ ބޭފުޅުން،" ނާޒިމް ވިދާޅުވި އެވެ.

ނާޒިމް ފާހަގަކުުރެއްވި ގޮތުގައި 15،000 ޑޮލަރުގެ މުސާރައަކާ އެކު އެ މަގާމުތަކުގައި ތިއްބެވީ ބިދޭސީންނެވެ. މިއީ ކުޑަ އުޖޫރައެއް ނޫންކަން ފާހަގަކުރައްވައި ނާޒިމް ވިދާޅުވީ އެ މަގާމުތަކަށް ވެސް ދިވެހިން އައްޔަނު ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށެވެ.

"ދިވެހިންގެ ބޭންކު، ދިވެހިންގެެ ކޮންޓްރޯލު ނެތި ހިންގާ ނަމަ ކުރިއަށް އޮތްތަނުގައި މާ ސީރިއަސް ކަންތައްތައް ހިނގައިފާނެ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ބީއެމްއެލްގެ ސީއީއޯގެ މަގާމުން ކާލް އިސްތިއުފާ ދެއްވީ މާލީ ބަގާވާތެއްގެ ތުހުމަތާ އެކު، ސީއީއޯ މަގާމުން އިސްތިއުފާ ދެއްވަން ޖެހޭ ކަމަށް ސަރުކާރުގެ އިސް ބޭފުޅުން ވިދާޅުވެފައިވަނިކޮށެވެ. އެ މައްސަލަ ފުލުހުން ބަލަމުންދިޔަ ނަމަވެސް އެއްވެސް މީހަކު ހައްޔަރުކޮށްފައެއް ނުވެ އެވެ. މައްސަލައާ ގުޅޭ މައުލޫމާތު ސާފުކުރަމުންދާ ކަމަށް ފުލުހުން މީގެ ކުރިން ބުނެފައިވެ އެވެ. އެކަމާ ގުޅޭ ލިޔެކިޔުންތައް ވަނީ ހޯދައިފަ އެވެ.

ބީއެމްއެލްގެ ސީއީއޯގެ މުސާރަ ކަނޑައަޅަނީ އެ ބޭފުޅެއްގެ ތައުލީމާއި ތަޖުރިބާއަށް ބެލުމަށް ފަހު އެވެ. އަދި މުސާރައިގެ އިތުރުން:

ބީއެމްއެލްގެ ސީއީއޯއަކަށް ދިވެއްސަކު އައްޔަނު ކުރުމާ ގުޅޭގޮތުން، އެ ބޭންކުގެ ބޯޑު މެންބަރުކަން ކުރައްވާފައިވާ އަދި އެހެން ޕަބްލިކު ކުންފުނިތަކުގެ ބޯޑު ޑިރެކްޓަރުކަން ވެސް ކުރައްވާފައިވާ، އަހުމަދު މުހައްމަދު ވިދާޅުވީ ބީއެމްއެލްއަށް ބޭނުންވަނީ ތަޖުރިބާކާރު، ރިސްކު ބޮޑެތި ހާލަތްތަކުގައި ވެސް ކުރިއަށް ދެވޭނެ، ގާބިލު ތަޖުރިބާކާރެއް ކަމަށެވެ.

"ރާއްޖޭގެ އެންމެ އިސް ބޭންކުގެ ސީއީއޯއަކަށް ހުންނަންވާނީ މަދުވެގެން 15 އަހަރުގެ ބޭންކިން ދާއިރާގެ ތަޖުރިބާ ލިބިފައިވާ އަދި އޭގެ ތެރެއިން މަދުވެގެން އަށް އަހަރު ބޭންކެއްގެ އިސް ފަންތީގެ މަގާމުތަކުގައި މަސައްކަތްކޮށްފައިވާ މީހެއް. ސަރުކާރުގެ ބަޖެޓުގެ ހަރަދުތަކަށް ފައިނޭންސް ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި ބީއެމްއެލްގެ ދައުރެއް އޮންނާތީ، ދަރަނި މެނޭޖްކުރުމާއި ރިސްކު ބޮޑު ހާލަތްތަކާ ކުރިމަތިލުމުގެ ތަޖުރިބާ ހުރި ސީއީއޯއަކު ހޯދުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެއް،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

އަހުމަދު މުހައްމަދު ދެކެވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގައި އެ މަގާމަށް އައްޔަނު ކުރާ ބޭފުޅެއްގެ ގައުމު މުހިއްމެއްނޫނެެވެ.

"މުހިންމީ ބައިނަލްއަގުވާމީ ތަޖުރިބާ ލިބިފައިވާ އަދި ރާއްޖެ ފަދަ ކުދި އަދި ދަރަނިވެރި އިގުތިސޯދުތަކަށް ދިމާވާ ގޮންޖެހުންތައް ދަންނަ އަދި އެކަންކަމުގެ ހައްލު ހޯދައިދޭން އެނގޭ މީހެއް. ހަރުދަނާ ލީޑާޝިޕް ކޮލިޓީއެއް ލިބިފައިވާ އަދި ސަރުކާރާއެކު މަސައްކަތްކުރުމުގެ ތަޖުރިބާ ހުރި، ބޭންކުގެ ކުރިއެރުމަށް އިސްކަންދޭ މީހަކަށް ސީއީއޯ ވުން މުހިންމު،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"އަދި އާ އިނޮވޭޓިވް ގޮތްތައް ހޯދުމާއި ޑިޖިޓަލް ޓްރާންސްފޮމޭޝަނާއި ހަރުދަނާ ގަވަނެންސް އުސޫލުތަކަށް އަހައްމިއްޔަތުކަން ދިނުމަކީ ދެމެހެއްޓެނިވި ކުރިއެރުމާއި އިގުތިސޯދީ ހަރުދަނާކަން ގެނައުމަށް ބޭންކަށް ގެންނަ އާ ސީއީއޯގެ ކިބައިގައި ހުންނަން ޖެހޭނެ ސިފަތައް."

ނަމަވެސް އެންމެ ފަހުން ހުރި ބޭންކުގެ ސީއީއޯ ވަކިވެގެންދިޔަ ގޮތަށް ބަލާއިރު، މިވަގުތު ރާއްޖެއިން ބޭރުން އެ ފެންވަރުގެ ސީއީއޯއެއް ލިބުމަކީ އެހާ ފަސޭހަ ކަމަކަށް ނުވެދާނެ ކަމަށް އޭނާ ދެކެވަޑައިގަންނަވަ އެވެ.

ބޭންކުގެ އަހަރީ އާންމު ޖަލްސާތަކުގައި ބައިވެރިވާ ޒުވާނަކު ބުނީ ބީއެމްއެލްގެ ސީއީއޯއަކަށް ދިވެއްސަކު އައްޔަނު ކުރުމަކީ މުހިއްމު ކަމެއް ކަމަށް އޭނާ ދެކޭ ކަމަށެވެ.

މާލީ ދާއިރާ އިން މަތީ ތައުލީމު ހާސިލްކޮށްފައިވާ އެ ޒުވާނާ ފާހަގަ ކުރިގޮތުގައި ބޭންކުގެ އިސް ވެރިޔަކަށް ބިދޭސީއަކު ހުރުމަކީ ދިވެހިންނާ މުއާމަލާތް ކުރާއިރު، ހިއްސާދާރުންނަށް ވެސް އަދި އެ މަގާމުގައި ހުންނަވާ ބޭފުޅަކަށް ވެސް ދަތި ކަމަކަށްވެ އެވެ.

"އަހަރީ އާންމު ޖަލްސާތަކުގައި ހިއްސާދާރުން ސީއީއޯ/އެމްޑީއާ ސުވާލު ކުރާއިރު ފާހަގަވޭ މުއާމަލާތު ކުރުމުގެ ދަތިކަން. ލޭންގުއޭޖު ބެރިއާއެއް އިނދޭ. ހާއްސަކޮށް ބީއެމްއެލްގެ އެންމެ ގިނަ ދުވަސްވީ ހިއްސާދާރުންނަކީ މިހާރު އުމުރުން ދުވަސްވެފައި ތިބި މީހުން. އެ މީހުން އިނގިރޭސިބަހަށް އެހާ ފަރިތައެއް ނޫން. ހިއްސާދާރުންނަށް ސީދާ ސީއީއޯއާ ސުވާލު ކުރުމުގެ ފުރުސަތު އޭޖީއެމްގައި ލިބޭއިރު އެ ހުރަސް އޮންނާތީ އުނދަގޫވާކަން ފާހަގަ ކުރެވޭ. އެހެން މީހަކު ތަރުޖަމާކޮށްދިނަސް ފަހަރުގައި އެންމެ ބޭނުންވާ ގޮތަށް އިބާރާތް ވެސް ނުކުރެވިދާނެ،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

މީގެ އިތުރުން ދިވެހިންނަށް ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ދިވެހިންގެ ބޭންކުގެ ފަރާތުން ދިވެހި ކަސްޓަމަރުން އެންމެ ބޭނުންވާ ކަންކަން އެނގޭނީ ދިވެއްސަކަށް ކަމަށް ދެކޭ ކަމަށް އެ ޒުވާނާ ބުންޏެވެ.

"ހިދުމަތުގެ ފެންވަރު ރަނގަޅު ކުރުމަށް ވެސް އެކަން މުހިއްމު. އެންމެ ފަހުން އަހަރީ އާންމު ޖަލްސާގައި ވެސް ގިނަ ހިއްސާދާރުން ފާހަގަ ކުރިކަ މެއް އެއީ ކަސްޓަމާ ސާވިސްއާ މެދު ހިތްހަމަނުޖެހޭކަން. ފްރޯޑް މައްސަލަތަކުގައި ހާއްސަކޮށް ކަސްޓަމަރުންނަށް އެންމެ އެކަށީގެެންވާ އެހީ ބޭންކުން ނުލިބޭކަން. އަހަންނަށް ފާހަގަވި ކަމަކީ އެ ދުވަހު ސީއީއޯ ބޭނުންވީ އެކަން އޮތީ އެގޮތަށް ނޫންކަން ދައްކަން. އަދި ބޯޑުގައި ތިއްބެވި އެހެން ބޭފުޅުން ވެސް އެކަމަށް ބަހެއް ބުނާކަށް ބޭނުމެއްނުވި."

ބޭންކިން ދާއިރާގައި މަސައްކަތް ކުރައްވާ ބޭފުޅަކު ނަން ނުޖަހާ ގޮތަށް މި ރިޕޯޓަށް ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ވިދާޅުވީ، ދިވެއްސަކު ބޭންކުގެ ސީއީއޯއަށް އައްޔަނު ކުރަން ތާއީދު ނުކުރާ ކަމަށެވެ. އޭނާ ފާހަގަ ކުރީ މާލީ ދާއިރާގައި ކޮރަޕްޝަން އޮތްކަމާއި ފާއިތުވި ދެތިން މަސް ތެރޭ މަރުކަޒީ ބޭންކާއި ބީއެމްއެލްގެ ބޯޑަށް ސަރުކާރުން ބޭނުންވާ ގޮތަށް ގެނެސްފައިވާ ބަދަލެވެ.

"އެމްއެމްއޭއަށް ވެސް ބަދަލު ގެނައީ ސިޔާސީގޮތުން ކަމަށް ގަބޫލު ކުރަނީ. އަނެއްކާ ފައިނޭންޝަލް އިންސްޓިޓިއުޝަންތަކުގެ ބޯޑުތަކަށް މިހާރު ސިޔާސީ މީހުން އައްޔަނުކުރެވޭ ގޮތަށް އޮތީ. ބޭންކަށް އޭގެ އަސަރު ކުރާނެ ނިންމުމެއް އެއީ ވެސް. މިހާރު ވެސް ބޯޑަށް ސިޔާސީ މީހުން އައްޔަނު ކޮށްފި. ދެން ސީއީއޯއަކަށް ދިވެއްސަކު ލުމުން ކޮރަޕްޝަނުގެ މައްސަލަތައް އަންނާނެ ކަމަށް ދެކެނީ. ބީއެމްއެލްގެ ސީއީއޯއަކަށް ދިވެއްސަކު އައްޔަނު ކުރުމަކީ އެއްގޮތަކަށް ވެސް ރަނގަޅު ކަމެއް ނޫން ކަމަށް ދެކެނީ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ވަޒީރުންނާއި މިނިވަން މުއައްސަސާތަކުގެ ވެރިން އަދި ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުގެ އިސް މަގާމުތަކުގައި ތިއްބަވާ ބޭފުޅުން ފިޔަވައި ސިޔާސީ މަގާމުތަކުގައި ތިއްބަވާ އެހެން ބޭފުޅުން ބޭންކުތަކާއި އިންޝުއަރެންސް ކުންފުނިތައް އަދި މާލީ ހިދުމަތް ދޭ ކުންފުނިތަކުގެ ބޯޑަށް އައްޔަންކުރެވޭނެ ގޮތަށް މަރުކަޒީ ބޭންކު އެމްއެމްއޭ އިން މިދިޔަ އޮގަސްޓު މަހު ބޭންކުތަކާއި އިންޝުއަރެންސް ކުންފުނިތައް އަދި މާލީ ކުންފުނިތަކުގެ ކޯޕަރޭޓު ގަވަނެންސް ގަވައިދަށް ވަނީ އިސްލާހު ގެނެސްފަ އެވެ.

އެ އިސްލާހު ގެނައި ފަހުން ބީއެމްއެލްގެ ޗެއާމަންކަމަށް، ރައީސް އޮފީހުގެ ކެބިނެޓް ސެކްރެޓަރީގެ މަގާމުގައި ހުންނެވި އަހުމަދު އަލީ ހަބީބު ވަނީ އައްޔަނުކޮށްފަ އެވެ.

ބީއެމްއެލްގެ ސީއީއޯގެ މަގާމަށް ދެން އައްޔަނު ކުރާނީ ދިވެއްސެއްތޯ ނޫނީ އަނެއްކާވެސް ބިދޭސީ ބޭފުޅެއްތޯ މިއީ މިހާރު އޮތް ސުވާލެވެ. މިފަހުން އުފެއްދި ޑިވެލޮޕްމެންޓު ބޭންކުގެ އެންމެ އިސްވެރިންނަށް ވެސް އައްޔަނު ކުރީ ބޭރުގެ ބޭފުޅުންނެވެ.

ރައްޔިތުންނާއި ސަރުކާރު ހިއްސާވާ ދިވެހިންގެ ބޭންކަށް ބޭނުންވަނީ ބޭންކުގެ ކަސްޓަމަރުންނާއި ބޭންކުގެ ވިޔަފާރިއަށް އަދި ރާއްޖޭގެ އިގްތިސޯދަށް ވެސް އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތް ދަންނަ ބޭފުޅެކެވެ. އެއީ ދިވެއްސަކަސް ބިދޭސީއަކަސް އިހުލާސްތެރިކަމާއެކު މަސައްކަތް ކުރައްވާނެ ބޭފުޅެކެވެ.