އެކްޓިވިޓީ ޔުނިފޯމް: ކޮންމެ އަހަރެއްގެ ބޮޑު އުނދަގޫ

އަންނަ އާދީއްތަދުވަހު ފެށޭ ދިރާސީ އާ އަހަރަށް ތައްޔާރުވުމަށް މި ދުވަސްވަރު ބެލެނިވެރިން ދަނީ ސްކޫލަށް ބޭނުންވާ ސާމާނު ހޯދުމަށް މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. ސްކޫލް ބޫޫޓާއި ދަަބަހާއި ޔުނިފޯމް ހޯދުމާއި ފޮތުގައި ކަރުދާސް ލެއްވުމަކީ ކޮންމެ އަހަރަކު ވެސް އޮންނަ ކަމެކެވެ. އެއާއެކު މާލޭގައި މި ތަކެތި ވިއްކާ ފިހާރަތަކަށް ބާރު ބޮޑުވެ އެވެ.

މި ހަލަބޮލިކަމުގެ ތެރޭގައި ގިނަ ބެލެނިވެރިންނަށް ކުރިމަތިވާ އެންމެ ބޮޑު ދައްޗަކީ ގިނަ ސްކޫލްތަކުގެ ޔުނިފޯމްގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި އޮންނަ ސްޕޯޓްސް ނުވަތަ އެކްޓިވިޓީ ޔުނިފޯމް ނުލިބުމެވެ.

ވަކި ފިހާރައަކުން ސްޕޯޓްސް ޔުނިފޯމް ލިބެން ހުންނާނެ ކަމަށް ސްކޫލްތަކުން ބުނި ނަމަވެސް، ވަގުތު ކުޑަތަންވާ އިރު ވެސް، އެ ތަންތާކު އެ ވިއްކާކަށް ނުހުރެ އެވެ. މިއީ، ސްކޫލް ހުޅުވެން ކައިރިވެފައިވާ އިރު ވެސް، މި ޔުނިފޯމް ވިއްކާ ތަންތަން ތައްޔާރު ނޫން މިންވަރު ހާމަވާ ކަމެކެވެ.

ސްޕޯޓްސް ޔުނީފޯމް ވިއްކާ ތިން ފިހާރައަކަށް މިދިޔަ ހަފްތާގައި ދިޔައީ ގްރޭޑް 1 އަށް ދާ ދަރިވަރެއްގެ ސްޕޯޓްސް ޔުނީފޯމް ހޯދާށެވެ. އެކަމަކު ޔުނިފޯމް ލިބޭނެ ގޮތެއް ނުވި އެވެ. ސައިޒެއް ނެތެވެ.

އެއް ބެލެނިވެރިޔަކު ޝަކުވާ ކުރި އެވެ.

"ކޮންމެ އަހަރަކު ވެސް މިހާ ހާލުގައި އުޅެން ޖެހެނީ. ހަމަ އެނގެންވާނެ [ދިރާސީ] އަހަރު ފެއްޓެންވާ އިރަށް ހުރިހާ ސައިޒެއްގެ ސްޓޮކް ހުންނަންވާނެ ކަން،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

"ސްކޫލްގެ ވެބްސައިޓުގައި ބުނާ ފިހާރައަކު ނެތް ޔުނިފޯމު ލިބޭކަށް. ސްކޫލުން ދެން ބުނި ފިހާރައިން ވެސް އެ ލިބޭކަށް އަދިވެސް ނެތް،" އެހެން ބެލެނިވެރިޔަކު މިދިޔަ ހަފްތާގައި އޭނާ ކުރި ތަޖުރިބާ ކިޔައިދިނެވެ.

އެއް ބެލެނިވެރިއެއްގެ ޝަކުވާ އަކީ ސްކޫލްގެ ސްޕޯޓްސް ޔުނިފޯމް އަވަސް އަވަހަށް ބަދަލުވުމެވެ.

"މިދިޔަ އަހަރު ލީ ޔުނިފޯމެއް ނޫން މި އަހަރު މި ލާން ޖެހެނީ. ސްކޫލްގައި ކުޅިވަރު އަދި އާޓް މަސައްކަތް އޮންނަ އިރު އެކްޓިވިޓީ ޔުނިފޯމް ލާތީ ގިނަ ކުދިންގެ އަތުގައި ރަސްމީ ޔުނިފޯމަށް ވުރެ ގިނައީ ސްޕޯޓްސް ޔުނިފޯމް. އެކަމަކު ޑިޒައިން އަވަސް އަވަހަށް ބަދަލުވާތީ އަނެއްކާވެސް ފަހުގެ އެތި ހޯދަންވެފައި މި އޮންނަނީ،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

ކޮވިޑްގެ ބޮޑު ބަންދަށް ފަހު ސްކޫލު ހުޅުވި ފަހުން ދަރިވަރުން ލަނީ ރަސްމީ ޔުނިފޯމުތޯ ނުވަތަ ސްޕޯޓްސް/އެކްޓިވިޓީ ޔުނިފޯމްތޯއެއް ސްކޫލްތަކުން މާ ބޮޑަކަށް ނުބަލަ އެވެ. ސަބަބަކީ ގިނަ ދުވަސްތަކެއް ވަންދެން ސްކޫލް ބަންދުވެފައި ހުޅުވޭ އިރު ކުދިންގެ ހެދިބޮޑުވުމަށް އަންނަ ބަދަލާ އެކު ޔުނިފޯމްތައް ހެޔޮވަރު ނުވުމެވެ.

"ޓައިމް ޓޭބަލްގައި އޮންނަ ގޮތުން ހަފްތާއަކު ތިން ދުވަހު ރަސްމީ ޔުނިފޯމު ލާ އިރު އަނެއް ދެ ދުވަހަކީ އެކްޓިވިޓީ ޔުނީފޯމް ލާން ޖެހޭ ދުވަސް. ޕެންޑެމިކަށް ފަހު އެހާ ހަރުކައްޓެއް ނޫން. އެހެންވެ ކުދިން އަބަދުވެސް ލާން ބޭނުންވަނީ ސްޕޯޓްސް ޔުނިފޯމް،" ދެ ކުދިންގެ މަންމައަކު ބުންޏެވެ.

ތިރީހަކަށް ކުދިންނާ އެކު ކްލާސްރޫމެއްގައި ދުވާލަކު ފަސް ގަޑި އިރު ހޭދަކުރާ އިރު، ކުދިންގެ ހައްޓަށް ފަސޭހަ ފޭރާމެއްގެ ޔުނިފޯމެއް ލައްވަން ބެލެނިވެރިން ވެސް ބޭނުންވެ އެވެ. 

އަނެއްބައި ބެލެނިވެރިންގެ ޝަކުވާ އަކީ ގްރޭޑް 1 އަށް އަލަށް ދާ ކުދިންނަށް ސްކޫލްތަކުން ދިން ހޭންޑްބުކްގައި،  ސްޕޯޓްސް ޔުނިފޯމް ލާން ޖެހޭނީ ހަފްތާއަކު ކިތައް ދުވަހުކަން ބުނެފައި ނެތުމެވެ. ލާން ޖެހޭ ދުވަހުގެ އަދަދު ނޭނގޭތީ، ގަންނަންވީ ޔުނިފޯމްގެ އަދަދު ކަނޑައަޅަން ނޭނގޭ ކަމަށް ބެލެނިވެރިޔަކު ބުންޏެވެ.

"ޕްރީ ސްކޫލުގެ ފުރަތަމަ އަހަރު ސްޕޯޓްސް ޔުނީފޯމް އަގު ބޮޑެއް ނޫން. މި އަހަރު ކުރީ އަހަރަށް ވުރެ އަގު ބޮޑު،" އޭނާ ބުންޏެވެ.

ސްކޫލް ސާމާނު ވިއްކާ ހުރިހާ ފިހާރައަކަށް ހެން މި ދުވަސްވަރު ބާރު ބޮޑެވެެ. 

މިހާރު ބައެއް ބެލެނިވެރިން ވިޔަފާރިކުރަނީ އޮންލައިންކޮށެވެ. ވަކި ބްރޭންޑެއްގެ ދަބަހާއި ބޫޓު ސޯޝަލް މީޑިއާގެ ޕޭޖްތަކުން ގަނެ އެވެ. އެމީހުންނަށް އޮތް ފަސޭހަ އަކީ މަގުމަތީ ކާރޫބާރޫ ބޮޑުވެފައި އޮންނަ ވަގުތުގައި ދަރިން ގޮވައިގެން ބޫޓާއި ދަބަސް ހެޔޮވަރު ކުރުމަށް އުޅެން ނުޖެހުމެވެ.

އަނެއް ބަޔަކަށް މި ތަކެތި ހޯދުމަށް އަދިވެސް މާލޭގެ މަޖީދީމަގު ވަރު ތަނެއް ނެތެވެ. އަތްފޯރާ އަގުތަކެއްގައި ކޮލިޓީގެ ގޮތުން މާ ގޯސް ނޫން ތަކެތި ކޮންމެ އަހަރަކު ސްކޫލް ސީޒަނާ ދިމާކޮށް ވިޔަފާރިވެރިން ގެނެ އެވެ. ބޭނުންވާ ޑިޒައިނަކުން ނުވަތަ ކުލައަކުން ދަބަސް ލިބެ އެވެ.

ނަމަވެސް ބައެއް ފަހަރަށް ރަނގަޅު ބޫޓެއް ހޯދަން އުނދަގޫވެ އެވެ.

ސްކޫލް ބޫޓުގެ ގޮތުގައި ގިނަ ފިހާރަތަކުގައި ވިއްކަން ހުންނަނީ ކޮޅަށް އޫކޮށް ހުންނަ ބޫޓެވެ. މިކަހަލަ ބޫޓަކީ ކުދިންގެ ފަޔަށް ފަސޭހަ އެއްޗަކަށް ނުވެދާނެ އެވެ. އަދި ވަގުތު ސަލާމަތްކުރުމަށާއި އުމުރު ހަގު ކުދިން އަމިއްލައަށް ބޫޓަށް އަރައި ބާލަން ފަސޭހަކޮށްދިނުމަށް ގިނަ ބެލެނިވެރިން ބޭނުންވަނީ ނާޑުވާ ނުލައްވާ ގޮތަށް ހުންނަ ބޫޓެވެ. ނަމަވެސް މިފަދަ ބޫޓުގެ ބޭނުންވާ ސައިޒު ހޯދަން ދަތިވެދާނެ އެވެ. 

ކުރިޔާ އަޅާ ބަލާއިރު ވިޔަފާރިކުރުމުގައި އިންތިހާ އަށް ފަސޭހަ އަދި ވަގުުތު ސަލާމާތްވާ ގޮތްތައް ވެސް ބައެއް ވިޔަފާރިވެރިން ގެންގުޅެ އެވެ. ފޮތްބައި ގަންނަން ދިޔުމުން ލިސްޓުގައި އަގުޖަހައި އެ ވަގުތު ފޮތްތައް ކޮތަޅަށް އެޅުމުގެ ބަދަލުގައި ވިޔަފާރިވެރިން ހުންނަނީ ކަރުދާސް ފޮށީގައި ފޮތްތައް ބަންދުކޮށްފަ އެވެ. ފޮތްތަކުގައި ލައްވާނެ ސެލޯފޭނާއި ޓޭޕް ރޯލު ވެސް އެ ފޮށީގައި އޮވެ އެވެ.

ޔުނިފޯމް ވިއްކާ މީހުން އެކި ސައިޒަށް ޔުނީފޯމް ގަމީސް ފަހާފައި ހުރެ އެވެ. ދަރިފުޅު ގަޔަށް އެ ހެޔޮވަރިއްޔާ އަދި އެ ބޭނުންމިއްޔާ ގަންނަންވީ އެވެ. ނޫނީ ފޮތި ގަނެގެން މިން ނަގައިގެން ފަހަންވީ އެވެ. 

ސްކޫލް ޝޮޕިންގައި އެއް ބަޔަކު ގެންގުޅޭ ވިސްނުމަކީ ޗުއްޓީގައި ރަށްރަަށަށް ނުވަތަ ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ދާ މީހުން އެނބުރި މާލެ އަންނަންވާ އިރަށް ތަކެތި ހޯދާ ނިންމާލުމެވެ. އޭރުން ފަހު ވަގުތު ތެޅިގަންނާކަށް ނުޖެހެ އެވެ. އެކަމަކު އެކްޓިވިޓީ ޔުނިފޯމަކީ ގިނަ ފަހަރު އެ ގޮތަށް ދުރާލާ ލިބޭ އެއްޗަކަށް ނުވެ އެވެ. ވަގުތު އޮއްވާ ބާޒާރުކުރާ ބެލެނިވެރިންނަށް ވެސް ޖެހެނީ ވިއްކަން ފިހާރައަށް ލަންދެން ނުވަތަ ބޭނުންވާ ސައިޒު ލިބެންދެން މަޑުކުރާށެވެ. އެހެންވެ ކޮންމެ އަހަރަކު ވެސް އެކަން ބޮލުގެރިހުމަކަށް ވަނީ އެވެ.